De extra containerafhandelingen in de Antwerpse haven betekenen een significante toename van de stikstofdeposities – en dat treft volgens Benegora óók aan de Nederlandse zijde het milieu. (Foto: Pixabay / Jarosław Bialik)
BRABANTSE WAL / ANTWERPEN / KATOWICE (PL) – De Antwerpse haven wil de containerterminal fors uitbreiden, en milieuorganisatie Benegora vreest voor milieugevolgen; óók aan de Nederlandse zijde van de grens. "Voor het totale project betekent dat een toename van de stikstofdepositie van zo’n 1.100 à 1.600 ton op jaarbasis. Dat is 5 a 7% van de huidige uitstoot", aldus secretaris Bert Zwiers van Benegora. Volgens de milieuorganisatie moet het fundamenteel anders. "Om in maritieme termen te blijven: het roer moet om", stelt Zwiers. Hij komt met zijn oproep op het moment dat wereldleiders -waaronder premier Rutte- in het Poolse Katowice overleggen over klimaatbeheersing.
"Op dit moment wordt in Polen geprobeerd de concrete maatregelen af te spreken om de klimaatdoelstellingen te realiseren. Vooraf werd al aangekondigd dat we 3 keer meer moeten doen dan de huidige plannen om de temperatuurstijging tot 1,5 graad te beperken. Voorlopig is het nog maar een en al onenigheid ook aan de Nederlandse klimaattafels", zo constateert het Benegora-bestuurslid.
Groei-denken
Het Antwerpse uitbreidingsplan staat haaks op de milieudoelstellingen en past nog binnen het groei-denken, aldus Zwiers. "Terwijl we moeten minderen en transformeren. De door de gezamenlijke natuurverenigingen geformuleerde strategie is daar een goede aanzet voor. Het Havenbedrijf heeft Benegora expliciet van deze ontwikkelingen op de hoogte gebracht. Ook de gemeenten Hulst, Reimerswaal en Woensdrecht zijn geïnformeerd over de inspraakmogelijkheid."
Brabantse Wal zwaarelast
De Brabantse Wal is al zwaar belast en zit nu in feite al op slot voor nieuwe ontwikkelingen, stelt Zwiers. Er is volgens Benegora alleen ruimte voor zogenoemde 'prioritaire projecten' (In de ZW-hoek bijv. Markiezaat Container Terminal, Aviolanda en Defensie) en het is nog maar de vraag of de daarvoor gereserveerde ruimte voldoende is. "Met andere woorden: we hebben meer dan genoeg aan onze eigen stikstof. Daar kunnen we een extraatje uit Antwerpen niet bij gebruiken."
Onderzoek effecten containerterminal
"Met betrekking tot het voorliggende project, uitbreiding van de Europaterminal, hebben we aangegeven dat een aantal effecten onderzocht moet worden", aldus Zwiers. Zoals die van stikstof en roet op N2000-gebieden en natuur; op de lucht (in verband met de achtergronddepositie stikstof), op waardevol landschap en flora en fauna, op water en de effecten van verkeerstoename op A4/A58. Aan de Nederlandse zijde zouden volgens Benegora vooral de natuur op de Brabantse Wal, de Ooster- en Westerschelde en het Grenspark worden getroffen door de extra stikstofdeposities.
Internationale samenwerking
"Naast deze voor de hand liggende punten hebben we van de gelegenheid gebruik gemaakt ook een heel andere benadering in te brengen namelijk: onderzoek de mogelijke effecten van internationale samenwerking tussen, en specialisatie van de havens in de Delta." Onder meer gewijzigde internationale verhoudingen en nieuwe logistieke stromen, bijvoorbeeld per spoor, geven daar aanleiding toe – aldus Zwiers. "Een internationaal breed gedragen strategie kan leiden tot efficiënter ruimtegebruik, minder en ander vervoer (i.c. uitstoot) én meer toegevoegde waarde."
Visie voor de Delta
Op initiatief initiatief van Benegora hebben de gezamenlijke natuur- en milieuverenigingen al eens hun visie voor de Delta op een viertal niveaus uiteengezet:
Mondiaal: Minder transporteren. Goederen blijven transporteren over de hele wereld is niet houdbaar vanwege uitputting van grondstoffen en het is slecht voor het milieu. Voor een duurzame economie en een beter leefklimaat moet je regionaliseren. De afstand tussen productie en consumptie minimaliseren.
Europees: Specialiseren in plaats van concurreren. "Door het accent te verschuiven van transporteren naar produceren kun je gaan specialiseren. Niet allemaal dezelfde dure installaties en infrastructuur bouwen en aanleggen. Niet elkaar de vliegen af vangen maar samen de koek verdelen."
Nationaal: Meer transporteren over water. Ook als de productie regionaliseert en specialiseert zal transport nodig zijn. De duurzaamste optie is dan transport over water."
Regionaal: Bedrijventerreinen inpassen in het landschap. Dit is in feite een pleidooi om het nog behoorlijk open landschap tussen Rotterdam en Antwerpen te koesteren en open te houden want, zo stelt Zwiers: op = op. "Laat het geen ‘industriële Randstad’ worden. Dus niet alles langs de snelwegen maar vol bouwen maar aansluiten bij het bestaande netwerk van kleinere en grotere havens en ze daar goed inpassen."