Tekst: Han Verbeem. Illustratie: Pixabay
BERGEN OP ZOOM / DOEL – De Bergse raadspolitiek vreest voor radioactieve besmetting in de regionale wateren, na de recente lekkage van koelwater in kernreactor Doel-1. In een gezamenlijke brief aan het College vragen alle fractievoorzitters -van rechts naar links- om opheldering: hoeveel koelwater is er eigenlijk vrijgekomen en is er mogelijk radiactief water in de Westerschelde of in het grondwater beland? En: hoe is de communicatie vanuit Belgische zijde verlopen over het incident, óók richting het waterschap. De partijen willen binnen 30 dagen schriftelijk antwoord op hun vragen. Afschriften van de brandbrief zijn ook gestuurd naar het ministerie van VROM en naar de Vaste Kamercommissie van Infastructuur en Milieu van de Tweede Kamer.
Nadat GBWP-fractieleider Evert Weys eerder dit weekeinde al een protestmars met demonstraties in Brussel had aangekondigd, hebben vandaag de gezamenlijke raadsfracties van zich laten horen. Daarbij heeft Joey van Aken (PvdA) de grieven van de tien fractievoorzitters in de brief verwoord. De ondertekenaars reageren geschokt op het incident in de nucleaire zone -voor het eerst sinds de aaneengesloten reeks van storingen en uitvallen enkele jaren geleden begon. Zondag gaf energiebedrijf ENGIE Electrabel toe, dat enkele dagen daarvoor een scheur was ontdekt in een koelleiding van het nucleaire deel van Doel-1.
Hoge stralingswaarden
Een riskante hersteloperatie is nu begonnen, die zeker tot 1 oktober zal duren, "Vanwege extreem hoge stralingswaarden mogen medewerkers maximaal een uur achter elkaar werken aan de storing. Ook is besmet water weggelopen, maar volgens de autoriteiten zou dit geen gevaar opleveren." De Bergse politek is echter niet gerust: "Gezien de ligging van de kerncentrales van Doel is het niet ondenkbaar dat eventueel gelekt, besmet water in de Westerschelde terecht zou komen", zo vrezen de gezamenlijke Bergse fractieleiders.
Pijnlijk
De briefschrijvers verwijzen naar een informatiebijeenkomst in het Markiezenhof, die vorig jaar voor de regionale politiek is georganiseerd. Daarbij is 'pijnlijk duidelijk' geworden dat de communicatie te wensen overlaat; er zou geen adequaat waarschuwingsprotocol zijn dat van kracht wordt bij calamiteiten. "Aangezien we voor de sluiting van Doel afhankelijk zijn van de Belgische regering, lijkt het ons van groot belang dat de Veiligheidsregio’s Midden- en West Brabant en Zeeland prioriteit geven aan een grensoverschrijdend waarschuwing- en ontruimingsplan."
Metingen grondwater
De fractievoorzitters willen nu dat er metingen in het (grond)water worden verricht, op aanwezigheid van mogelijke straling. Dat zou moeten gebeuren in samenwerking met de waterschappen en veiligheidsregio's in het Zuidwesten van Nederland.
Krachtig geluid
De Belgische federale overheid heeft enkele weken geleden aangekondigd de centrales van Doel en Tihange per 2025 te sluiten maar dat is nog ver weg, aldus de raadsfracties. "In de tussenliggende acht jaar kunnen er nog heel veel vervelende dingen gebeuren. We roepen dan ook op om samen op te trekken in de regio zodat we krachtig geluid laten horen in Den Haag en in Brussel." Ook doen de ondertekenaars een appèl op de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant om zich nadrukkelijk uit te spreken vóór sluiting van Doel. Tot nu toe zou de veiligheidsregio zich afzijdig hebben opgesteld, omdat deze de kwestie Doel als een (landelijk) politiek onderwerp beschouwt.
Onafhankeljkeid FANC ter discussie
De veiligheid van de Belgische kerncentrales worden gecontroleerd door de toezichtorganisatie FANC. Echter: de bestuurszetels zijn politiek benoemde functies en daarmee staat de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van FANC ter discussie – zo stellen de Bergse raadsfracties. Daarom pleiten de fractievoorzitters in hun brief voor een internationaal toezicht. De brief sluit af met de vragen: "Welke mogelijkheden zijn er om per direct de controles in internationaal verband uit te laten voeren?" Hoe krijgen wij de recente lekkages onder de aandacht van de verantwoordelijk minister en staatssecretaris? Wat kan Den Haag betekenen om sluiting af te dwingen?"