BERGEN OP ZOOM – Deze zomer was het 400 jaar geleden dat Joris van Spilbergen de Spaanse Zuidzee Armada een gevoelige nederlaag toebracht. Reden voor auteur Jan de Lint om het leven van deze Bergse zeevaarder grondig onder de loep te nemen. Deze maand verschijnt de biografie 'Joris van Spilbergen 1568 – 1620, zijn leven & reizen'. Op 11 december is de overhandiging van het eerste exemplaar aan burgemeester Frank Petter. Vanaf dat moment is het standaardwerk ook verkrijgbaar in de boekhandel.
Joris van Spilbergen woonde en werkte een groot deel van zijn leven in Bergen op Zoom. "Hij publiceert hier zijn reisverslag in 1619, overlijdt in januari 1620 en wordt begraven in de Gertrudiskerk. Zijn grafsteen is helaas verloren gegaan en behalve zijn huis in de Potterstraat is er in Bergen op Zoom helaas niets meer dat aan hem herinnert", aldus auteur en samensteller Jan de Lint. "Dit boekwerkje is dan ook een hommage aan deze weinig bekende zeeheld."
Reizen naar Java en Ceylon
De zeevaarder is één van de vele Zuid-Nederlanders die in de roerige laatste decennia van de zestiende eeuw naar de Noordelijke provincies trekt, zo stelt de auteur. "Van Spilbergen vestigt zich aanvankelijk in Middelburg en komt in dienst van het machtige handelshuis van Balthasar de Moucheron." In diens dienst maakt Van Spilbergen in 1601 een reis naar Ceylon en Java waarbij hij veel ervaring op doet en bewijst een uitstekend vlootvoogd te zijn. Na thuiskomst verhuist de zeevaarder naar Bergen op Zoom.
Spaanse Armada
De auteur vervolgt: "In 1607 vraagt zijn vriend Jacob van Heemskerck hem deel te nemen aan een campagne tegen de Spaanse Armada, die in de baai van Gibraltar vrijwel geheel vernietigd wordt. Deze nederlaag was voor Spanje mede aanleiding om serieus te onderhandelen over een wapenstilstand met de opstandige Nederlanden, dat in 1609 tot het Twaalfjarig Bestand leidde." In 1614 wordt Van Spilbergen door de VOC gevraagd een tocht te maken naar Oost-Indië via Straat Magelhaen. De Lint: "Het doel van de reis is uiteraard handel te drijven, maar de VOC verzoekt Van Spilbergen tevens daarbij de Spaanse bezittingen op Zuid-Amerika’s westkust en de Spaanse en Portugese belangen in Oost-Indië zoveel mogelijk schade toe te brengen."
Weinig erkenning
Op 17 juli 1615 ontmoet zijn vloot van zes schepen ter hoogte van Pisco aan de Peruaanse kust een Spaanse Armada en komt het nog diezelfde nacht tot een vuurgevecht. De Lint schrijft: "Zonder zelf noemenswaardige verliezen te lijden, brengt Van Spilbergen in deze zeeslag onder meer twee grote Spaanse galjoenen tot zinken, hetgeen een fors verlies betekent voor de kleine Spaanse Zuidzee Armada." Bij thuiskomst van deze reis om de wereld krijgt Van Spilbergen echter weinig erkenning voor zijn prestaties.
• Wie méér wil weten, doet het best om het boekwerk zelf te kopen. “Joris van Spilbergen 1568 – 1620, zijn leven & reizen” – Uitgever: MagellanBook, ISBN 9789082405200. Paperback, 124 blz. Met talloze illustraties. Prijs: 24,95.