Tekst: Han Verbeem, foto: KijkopBergenopZoom.nl
BERGEN OP ZOOM – Het landelijke Cuypersgenootschap, dat opkomt voor het behoud van 19e en 20e eeuws gebouwd erfgoed, is niet van plan de lopende aanvraag voor een gemeentelijke monumentenstatus van het Ketrientje in te trekken. Dat heeft secretaris Leo Dubbelaar deze week laten weten aan de fractie van GBWP. Fractievoorzitter Aydin Akkaya stuurde 25 juli een brief naar dit genootschap. Daarin vroeg hij vroeg te zien van de voordracht, omdat deze tot ernstige vertragingen van de bouwplannen zou leiden. Dubbelaar houdt echter voet bij stuk: "Het hoofdgebouw is beeldbepalend en van historische en monumentale betekenis." Het Bergse college van B&W heeft inmiddels de aanvraag in behandeling genomen en zal de komende maanden hierover een besluit nemen.
Fractieleider Akkaya van GBWP heeft naar zijn zeggen het Cuypersgenootschap benaderd om een dreigende impasse te voorkomen, zo legt hij uit. "Het gebouwencomplex staat al jarenlang leeg en verpaupert met de dag. Er móet gewoon iets gebeuren." Akkaya heeft de brief geschreven op aandringen van zijn bezorgde partijgenoten en omwonenden. "Kijk, wij zijn als GBWP geen cultuurbarbaar. Maar we hebben al 831 monumenten in de stad. Is dit nu dan nog nodig?"
Inpasbaar in de nieuwbouw
Leo Dubbelaar vindt van wel. Het Cuypergenootschap meent dat het goed mogelijk is het historische hoofdgebouw in de passen in de nieuwbouw. Dat is bij eerdere projecten in de binnenstad ook mogelijk gebleken, zoals bij de herontwikkeling van het Paradegebied waar het oude postkantoor een sta-in-de-weg bleek. "Dit toen vervallen gebouw moest volgens het toenmalige gemeentebestuur absoluut gesloopt worden. Op ons verzoek heeft de rijksoverheid besloten om het gebouw te beschermen als Rijksmonument." Inmiddels is dit zorgvuldig gerestaureerde pand niet meer weg te denken uit het stadsbeeld, constateert Dubbelaar. Grote delen van de Bergse binnenstad stonden tot in de jaren '70 en '80 nog op de nominatie voor de sloop met veel vervallen en dichtgespijkerde panden. Die zijn inmiddels allemaal gerestaureerd.
Aanzien van het plein
Het Cuypersgenootschap in Zoetermeer bestaat inmiddels 40 jaar richt zich op bijzondere gebouwen uit de periode ná 1850. "Het hoofdgebouw van het Ketrientje is gebouwd in de jaren dertig van de vorige eeuw en heeft lange tijd het aanzien van het plein bepaald. Maar ook architectonisch is het een interessant gebouw, dat typerend is voor de bouwstijl tussen de twee Wereldoorlogen." Het genootschap wil alleen een gemeentelijke monumentenstatus voor het hoofdgebouw. Tegen de sloop van de overige zorgflats, die dateren uit de jaren '70 en '80, heeft het genootschap geen bezwaar. De kapel op het binnenterrein heeft al een beschermde status als Rijksmonument.
Gemeente wil geen gesprek
Het Cuypersgenootschap zou graag met de gemeente in gesprek gaan om te kijken naar mogelijkheden om de bouwplannen aan te passen. Maar het college van B&W houdt de boot af en verwijst het genootschap door naar tanteLouise. Dubbelaar vindt dat jammer. "De gemeente zou in onze ogen moeten stimuleren dat een op dit gebied kundig architect de opdracht krijgt om de mogelijkheden van hergebruik van de historische bouwdelen, of in ieder de gevels, te onderzoeken."
Reactie tanteLouise
Woordvoerder Mark Molenaars van zorginstelling tanteLouise laat donderdagmiddag weten, via de media kennis genomen te hebben van de brief van GBWP en van het antwoord van het Cuypersgenootschap. "Half juli heeft het college van B&W besloten om, naar aaneiding van de aanvraag van het Cuypersgenootschap, een voorbescherming op te leggen. Dit betekent dat er niets aan het gebouw gedaan mag worden tot er een uiteindelijke beslissing genomen is." Vanaf het moment van de oplegging van deze voorbescherming heeft tanteLouise acht weken de tijd om zienswijzen in te dienen bij de gemeente. "Daarvan zijn er nu nog zo'n vijf weken over. We benutten deze periode volledig," zegt Molenaars. Inmiddels is tanteLouise daarover volop in overleg met ingeschakelde deskundigen en specialsten. "En dat is niet eenvoudig, want het collegebesluit volgt midden in vakantieperiodes."
Overige reacties
Het college van B&W laat weten geen inhoudelijke reacties te geven tijdens de aanvraagprocedure van de gemeentelijke monumentenstatus. Naast GBWP hebben ook overige raadsfracties hun zorg uitgesproken over het verval en de leegstand van het voormalige woonzorgcentrum St Catharina. VVD-raadslid en fractiewoordvoerder Maarten van 't Hof spreekt van "een duivels dilemma" bij de keuze tussen behoud en sloop maar vindt in dit geval de economische belangen van tanteLouise ("de grootste werkgever van de regio") nét iets zwaarder wegen. Ook fractieleider Joey van Aken van de PvdA wil dat er snel een oplossing komt maar benadrukt dat het "niet respectvol is" van GBWP om de erfgoedorganisatie onder druk te zetten. "Als het Cuypersgenootschap vanuit diens onafhankelijke positie reden ziet om een monumentenaanvraag in de dienen, dan moeten we dat als politeke partijen respecteren."
Lees ook eerdere publicaties:
- Nieuwsanalyse – Stad van de herhalende geschiedenis (juli 2019)
- Nieuwe protesten tegen sloop voorgevel Ketrientje (december 2018)
- Piet Juten stopt als voorzitter Vereniging Binnenstad vanwege 'Ketrientje' (december 2018)
- Bergenaren willen gevel Ketrietje helemaal niet kwijt (november 2018)
- Bouwontwerp Ketrientje kan nog alle kanten op (oktober 2018)