Berregse Kamerleden Thea Borremans en Cees van Broekhoven zijn blij te merken dat dialect nog zo leuk en belangrijk gevonden wordt, door jong en oud. (foto en tekst: Hans-Jorg van Broekhoven)
BERGEN OP ZOOM – Groots wordt het nu niet gevierd, het blijft beperkt tot een reünie tijdens het komende dictee, maar toch waakt Dialectgenootschap De Berregse Kamer al 25 jaar over ons bijzondere taaltje. Thea Borremans en Cees van Broekhoven aan het woord over een dialect waar je nooit over raakt uitgepraat.
Tegen dat de Vastenavend nadert hoor en zie je weer meer ‘Berregs’. Toch wil ‘De Kamer’ de Bergenaren duidelijk maken dat dialect méér is dan een daaraan gekoppeld taaltje. Cees van het mooi samen: “Dialect kan goed zonder Vastenavend maar andersom niet.” Toch weet ook het genootschap heel goed dat het vooral in deze tijd van het jaar gaat leven. Daarom wordt het jaarlijkse dictee altijd gehouden na het Neuzebal en is het 22-jarig bestaan wél uitgebreid gevierd. Het zilveren jubileum wordt alleen aangegrepen als aanleiding om alle oud-leden te vragen naar de vijfentwintigste editie van het Berregs Diktee te komen.
Veel gebeurd
Dialectgenootschap De Berregse Kamer ontstond ooit als een werkgroep van de Geschiedkundige Kring en is met name met de georganiseerd dictees een eigen leven gaan leiden. Veel was en is gestoeld op de input van Hans Heestermans, die de basis legde voor twee Bergse woordenboeken, aangevuld met wat andere ‘kamerleden’ maar ook mensen uit de stad en regio aan input leverden.
“Inmiddels is er veel veranderd”, vertelt Thea. “De dictees worden al een paar jaar niet meer door ons geschreven maar we koppelen er een wedstrijd aan. Er zijn bovendien een aparte tafel en categorie voor eerdere winnaars, om ook anderen kans te geven op in de prijzen vallen.” Het gaat er soms fanatiek aan toe, weet Cees. Daarom zijn er hele duidelijke nakijkregels opgesteld, soms met meerdere goedgekeurde schrijfwijzen. Hij legt uit dat er ook, om het behapbaar te houden, een maximum is van ongeveer 100 deelnemers.
Discussies
Het mooie van een volkstaal is dat heel veel mensen er vinden verstand van te hebben. ‘Bij ons t’uis zeeje z’altijd…’, klinkt het dan. Het leidt tot mooie discussies soms. En dat is leuk, vinden Thea en Cees. Al kan het ook wel een verstarren en willen mensen van geen wijken weten. Maar bepaalde dingen kunnen écht niet, stelt Cees. Als voorbeelden geeft hij dat er nog steeds Bergenaren zijn die elluf en ut schrijven. “Da mot toch echt ellef en ’t zijn or”, klinkt het streng. De decennia geleden al opgestelde spellingregels zijn daar heel duidelijk over. “En helemaal niet zo moeilijk, als je er even voor gaat zitten.”
Vernieuwen én verjongen
Een leuk nieuw onderdeel, vindt Thea, is de verkiezing van het Gèèfste Berregse Woord. “Er zijn zo’n 170 inzendingen binnengekomen”, klinkt het enthousiast. “En één dezer dagen presenteren we de tien meest genoemde woorden. Daar mag dan op gestemd gaan worden en tijdens het dictee maken we de nummer één bekend.” Al net zo enthousiast is ze over het feit dat ook veel jonge mensen het dialect omarmen. Het nieuwste lid van De Berregse Kamer is pas 20 jaar, dus het is ook zeker iets dat jongere generaties bezig houdt.
Dat blijkt eveneens uit het feit dat heel veel scholen meedoen aan het Leske Berregs. Dan krijgen lagere schoolleerlingen uitleg over het dialect en schrijven ze meteen een dictee. “We hebben er bijna 300 na mogen kijken afgelopen jaar.” De winnaar werd Sam Jansen. Hij mag op 13 februari, de avond van het Berregs Diktee, zijn prijs in ontvangst komt nemen. Het moge duidelijk zijn: Dialect leeft! In ieder geval in Bergen op Zoom.
Ook meedoen of komen kijken bij het Gròòt Berregs Diktee? Lees er meer over in onze agenda.