Gemeente start in 2019 proef met tweevoudig tellen van stemmen

Illustratie: Pixabay / Pjedrzejszyk

BERGEN OP ZOOM – De gemeente doet in 2019 mee aan de landelijke pilot  Centrale Stemopneming, bij de verkiezingen voor het Waterschap en de Provinciale Staten (20 maart) en voor het Europarlement (23 mei). Dat heeft het college van B&W vandaag bekendgemaakt. Deelname aan de pilot is één van de zes aanbevelingen uit de analyse van de gemeenteraadsverkiezingen 2018. De pilot gaat uit van een tweevoudige controle. Dit betekent dat op de dag van de verkiezingen, na sluiting van de stembussen, op de stembureaus alleen het totaal aantal stemmen per lijst wordt geteld; de dag erna volgt een nieuwe telling maar dan per kandidaat. Deelname aan de pliot is onder voorbehoud van goedkeuring van de gemeenteraad, zo benadrukt het college; een voorstel hiertoe zal aan de gemeenteraad worden voorgelegd.

Woensdag is de evalutatie bekendgemaakt van de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart 2018. Daarbij zijn de stemmen opnieuw geteld waarbij bleek dat er onder meer op stembureau 't Weike in Lepelstraat onregelmatigheden bij de eerste telling zijn geconstateerd. De hertelling leidde tot een aanpassing van de verkiezingsuitslag: GWBP moest de tiende raadszetel inleveren, het CDA kreeg er één bij en kwam uit op vier zetels. Burgemeester Frank Petter gaf vervolgens opdracht om de stembusgang van 2018 uitvoerig te analyseren. Uit deze analyse is een zestal aanbevelingen naar voren gekomen:

E-learning

Het verplicht stellen e-learning module voor de (plaatsvervangend) voorzitters van de stembureaus en vrijwillig invullen door overige leden van stembureaus. Zo moet er een éénduidig telproces komen, met instructie vóóraf.

Aanwezigheidsregistratie

Van de aanwezigheid van de leden van de stembureaus dient een aanwezigheidsregistratie
te worden bijgehouden inclusief legitimatieplicht. Deze dient bij het Proces Verbaal te worden gevoegd.

Stemproces

De evaluatie ziet verbeteringsmogelijkheden als het gaat om het toezicht op het stemproces. De opstellingen van de stembureaus dient zodanig te zijn, dat de leden van het stembureau het stemproces kunnen volgen.

Telproces

Van de aanwezigheid van de tellers dient eveneens een aanwezigheidsregistratie te worden bijgehouden inclusief legitimatieplicht. Deze dient bij het Proces verbaal te worden gevoegd.

Werkdruk

Op basis van de evaluatie is gebleken dat de verkiezingsdag inclusief het tellen van de stemmen als een (zeer) intensieve dag wordt ervaren. De tijdsdruk op het tellen van de stemmen (tot op kandidaatniveau) wordt hierbij als lastig ervaren waarbij de kans op fouten door concentratieproblemen niet ondenkbeeldig wordt geacht. De deelname aan de landelijke pilot 'Centrale Stemopneming' zal tot mindere werkdruk moeten leiden bij het tellen en fouten voorkomen, zo is de verwachting.

Processen Verbaal (PV's)

Op de PV’s van de verkiezingen van 21 maart 2018 zijn géén afwijkingen geconstateerd op basis van de verbandcontroles. Pas achteraf is gebleken dat bij stembureau 't Weike het verschil van de verbandcontrole is ‘opgelost’ door het verschil in stemmen toe te wijzen aan partijen. Dit verschil had vermeld moeten worden op het PV met (indien bekend) een verklaring van het verschil dan wel uitsluitend de constatering van het verschil. Ondanks het feit dat e.e.a.onderdeel is geweest van de informatiebijeenkomst, wordt geadviseerd dit onderwerp bij de volgende verkiezingen nóg explicieter onder de aandacht te brengen.