Aquarel 'Kermis op Plein 13', van Fons Gieles uit 1989. Werken zoals deze zijn te zien tijdens de expositie Homm'age à Trois, van 8 september tot en met 2 december. (Tekst en foto: Han Verbeem / KijkopBergenopZoom)
BERGEN OP ZOOM – Het zijn drie kunstenaars die elk op hun manier een stempel hebben gedrukt op het artistieke leven in het Bergen op Zoom van na de Tweede Wereldoorlog: Fons Gieles, Joop Mijsbergen en Jan Wessendorp. Vanaf de jaren '50 hebben ze diverse generaties Bergse kunstenaars geïnspireerd, als docent en als voorbeeld. Reden voor SynapsZ Kunstcollectief om een thema-expositie te organiseren in Het Markiezenhof. Op 8 september is de feestelijke opening, tijdens het weekeinde van Kunsten in de Monumenten. Het belooft een dynamische expo te worden rondom de Grote Drie van de Bergse schilderkunst. "Elke dag is de tentoonstelling weer anders", zo zegt woordvoerder en SynpasZ-lid Jan Slokkers.
Gedurende de drie maanden van de expositie zijn er ook aanvulllende activiteiten, zoals thema-lezingen in de aula van het CKB. De expo wordt ingericht op de begane grond van het Markiezenhof, in de twee tuinzalen van de Franse vleugel en in het museumcafé. Behalve werken van de drie kunstenaars, die geregeld worden vernieuwd en afgewisseld, zijn er ook acht mobiele kunstwerken te zien van kunstenaars uit het SynapsZ-collectief. Tijdens openingstijden is Homm'age à Trois kostenloos te bezichtigen (entréekosten zijn alleen voor de museumzalen op de verdiepingen). Het woord 'Homm'age' is bewust met een appostrof gespeld, merkt Slokkers op: zo onstaat een samenvoeging van de Franse woorden 'homme' en 'age' wat staat voor 'mannen van leeftijd'. En dat zijn de grootheden zeker.
Fons Gieles (1924-1995)
Van de drie kunstenaars zijn er nog twee in leven: Fons Gieles is in 1995 overleden. Hij zou nu 94 jaar geweest zijn. Toch heeft hij bij leven duizenden kunstwerken gemaakt. Meer dan vierduizend stuks zijn inmiddels geïnventariseerd, waarvan het overgrote deel in het bezit is van Gieles' vier kinderen. Gieles was vanaf de jaren '50 tot aan zijn vervroegde pensionering in 1983 werkzaam als tekenleraar aan het Mollerlyceum. Inmiddels is er zelfs een speciale website aan zijn werk en leven gewijd. Daaruit blijkt dat Gieles niet alleen een kunstenaar maar ook een activist was. Mede door zijn inzet is een groot deel van het Bergse erfgoed voor de ondergang behoed. Als kunstenaar is Gieles vooral bekend vanwege zijn grafische producties (aquarellen, linoleumdrukken en pentekeningen) met stadsgezichten en religieus getinte werken. Ook was hij samensteller van het boek 'Kijken is een Kunst', dat op het Mollerlyceum als leermethode werd gebruikt bij het examenvak Kunstgeschiedenis. Fons Gieles ontving voor zijn oeuvre in 1982 de Sakko Cultuurprijs.
Joop Mijsbergen (1934)
Net zo bekend is de nu 84-jarige Joop Mijsbergen, die sinds 1979 een particuliere teken- en schilderschool heeft aan de Kerkstraat: de Rietpen Academie. Ook hij heeft de afgelopen decennia duizenden werken gemaakt. Mijsbergen is bij de oudere Bergenaren bekend vanwege zijn betrokkenheid bij Stichting Etcetera, die hij in de jaren '60 heeft opgericht. De galerie bood een podium aan eigentijdse kunstenaars en heeft tot het begin van de jaren '90 bestaan, tot Etcetera door het toenmalige stadsbestuur werd wegbezuinigd. Het werk van Mijsbergen is in veel collecties terug te vinden. Joop Mijsbergen studeerde aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten en het Nationaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten in Antwerpen (1953-1960).
Jan Wessendorp (1940)
Kunstenaar, schrijver en dichter Jan Wessendorp is met 78 jaar de jongste van de drie; geboren in 1940 in Surabaya in het toenmalig Nederlandsch-Indië. Hij volgde een opleiding aan de school voor de Fotografie en Fototechniek in Den Haag en doorliep vervolgens tussen 1956 en 1958 in dezelfde stad een opleiding schilderkunst aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten; daarbij specialiseerde Wessendorp zich in de technieken schilderen, tekenen en ruimtelijke vormgeving. Hij was een leerling van Paul Citroen, Rein Draijer en Hugo Liebe. Wessendorp is als tekenaar, schilder en beeldhouwer werkzaam vanuit zijn atelier aan de Korte Dubbelstraat, in het oude Havenkwartier van Bergen op Zoom. Het werk van Wessendorp kenmerkt zich als monumentaal en groots. Diverse sculpturen zijn terug te vinden in de openbare ruimte; zoals de tijdcapsules achter stadspark Kijk in de Pot (bij de vroegere Slikbatterij) en het kunstwerk 'De emmer van Toen' (aan de Bandijk, bij het Markiezaatsmeer). Jan Wessendorp is in 1990 beloond met de Sakko Cultuurprijs.