BERGEN OP ZOOM – Het is een jaarlijkse traditie die teruggaat tot de Middeleeuwen: het inzegenen van de 'Hubkes' op 2 en 3 november. Hubkes zijn kleine broodjes, meestal voorzien van anijszaad of krenten, maar soms ook simpel en eenvoudig. Pastoor Paul Verbeek gaat op alle Bergse bakkerijen langs -althans, degenen die de Hubkes verkopen- om de lekkernijen in te zegenen. Zo ook bij bakker Stapelkamp in de Steenbergsestraat waar hij dinsdagmorgen de zegen heeft uitgesproken. Wie ze wil kopen moet snel zijn: ze zijn alleen vandaag verkrijgbaar, op Hubkesdag!
'Hubkes' is de Bergse benaming voor de Sint Hubertusbroodjes. De katholieke heilige waarnaar de broodjes vernoemd zijn leefde in de 8e eeuw. Volgens de legende was hij van beroep een jager die tot bezinning kwam na een visioen: toen hij op het punt stond een edel hert af te schieten, verscheen er op wonderbaarlijke wijze een kruis in het gewei van het dier. Sindsdien geldt Hubertus als beschermheilige van alle jagers.
Bescherming tegen (honds)dolheid
Na het visioen werd Hubertus priester en bracht het zelfs tot bisschop van Maastricht. Op 3 november 743 werd de inmiddels overleden Hubertus heiligverklaard en die dag is ook zijn naamdag geworden. De traditie van broodjes uitdelen ontstond rond het jaar 800 in de Ardennen, toen de bisschopszetel van Maastricht naar Luik werd overgebracht. Daar ontstond de gewoonte om gezegende broodjes aan de honden te geven, om daarmee het gevaar van hondsdolheid af te zweren. Later werd het gebruikelijk om óók brood aan de armen uit te delen die eveneens risico liepen de gevreesde ziekte op te lopen. Vanuit de Ardennen en Limburg kwam de Hubkes-traditie uiteindelijk naar Brabant en onze landstreken.
Tegenwoordig worden de Hubkes niet meer uitgedeeld maar zijn ze gewoon te koop. Net zoals andere lekkernijen rond de feestdagen van die andere, beter bekende heiligen: Sint Maarten (11 november) en Sint Nicolaas (6 december). Jagers zijn er niet veel meer, tegenwoordig. En voor hondsdolheid hoeven we niet meer te vrezen. Hoewel… in overdrachtelijke zin is er helaas nog wél veel dolheid en waanzin in de wereld: oorlog, ellende, mensen die op de vlucht zIjn voor geweld. Wie vandaag een Hubke koopt (ze zijn écht lekker!) doet er dan ook goed aan óók even stil te staan bij de dolheid van onze tijd, zegt Pastoor Verbeek. En misschien dat Hubertus luistert. Wie zal het zeggen…
Fotobijschrift: Pastoor Paul Verbeek van de Lievevrouweparochie zegent de Hubkes-broodjes in bij Bakkerij Stapelkamp.