BERGEN OP ZOOM – Eigenlijk is snaarinstrumenten niet het juiste woord voor wat Jelle van Tilburg bouwt en repareert. In het Engels heet het ‘fretted instruments’, wat verwijst naar de ingelegde balkjes in de hals van instrumenten als gitaren, basgitaren, mandolines en banjo’s. In ieder geval is het zelf maken, herstellen en zelfs restaureren ervan een grote passie geworden in zijn leven.
Jelle verzorgt al langer herstelwerkzaamheden, waaronder tot voor kort de complexere reparaties bij Koster Muziek. Omdat die winkel stopte en de vraag naar vakmanschap wél bleef, besloot hij dit onder de naam Van Tilburg-Snaarinstrumenten aan huis voort te zetten. In een atelier achter zijn woning aan de Asterstraat bouwt herstelt de perfectionist nu instrumenten. Hij is meteen het enige officiële adres voor reparaties in de wijde regio. “En dat in een muzikale stad als Bergen op Zoom”, zegt hij daar zelf over. “Met een muziekschool, poppodium, repetitieruimtes, jazz- en coverbands en vele andere muzikanten.”
Al snel wordt duidelijk waarom er zo weinig mensen als Jelle zijn. Het vak leren is lastig. Tot voor kort maakten repareren en restaureren geen onderdeel uit van de opleidingen voor het bouwen van instrumenten. Dat heeft hij zichzelf grotendeels moeten leren. Dat past ook wel bij zijn inborst, blijkt wanneer hij verteld over hoe het ontstond: “Ik speel al vanaf m’n twaalfde gitaar. Maar echt tevreden over de klank en bespeelbaarheid van instrumenten was ik niet. Dan ga je zelf sleutelen.”
Autodidact
Die zoektocht naar eigenheid herkennen veel muzikanten, legt Jelle uit. En dat vertaalt zich ook in wensen betreffende een instrument, qua looks en klank maar ook qua ‘feel’ bijvoorbeeld. Dat geldt zowel voor de meer klassieke instrumenten als de elektrische gitaren van nu. Omdat hem hetzelfde overkwam, besloot hij op zoek te gaan naar kennis. “Naast dat sleutelen ben ik gaan lezen en daarna opleidingen gaan volgen waar ik instrumenten leerde bouwen. Die basiskennis heb je nodig om ook echt te kunnen repareren. Bij Koster, maar ook bijvoorbeeld in de Duitse Höfner fabriek en bij een aantal Nederlandse gitaarwinkels bracht ik mezelf het repareren bij, vooral door het te doen. Zo leerde ik bijvoorbeeld onderdelen te vervangen en zelfs te verbeteren. Het maakte me heel allround. Elektronica als een potmeter of schakelaar vervangen is iets héél anders dan hout bewerken. Da’s het mooie aan dit vak, Ik werk met de meest uiteenlopende technieken en materialen. Van hout, soms zelfs been, en bijzondere lakken, lijmsoorten en metaal. Het heeft allemaal direct invloed op de klank.”
Precisiewerk
Wat de lol van zijn vak is? Jelle raakt er niet snel over uitgepraat. “Als een muzikant hier dolgelukkig met z’n instrument de deur uit loopt ben ik ook blij. Maar het werk zelf is natuurlijk vooral de uitdaging. Het luister enorm nauw en je moet toch durven doorpakken, precies en onbevreesd werken eigenlijk. Ik ben een behoorlijke perfectionist en het geeft heel veel voldoening als je inspanningen worden beloond met precies die klank waar je naar op zoek was.” Muzikanten zijn soms bijna getrouwd met hun instrument. Bij Jelle is hun dierbaarste bezit duidelijk in goede handen.
Meer weten? www.vantilburg-snaarinstrumenten.nl
Foto: Van Tilburg Snaarinstrumenten