Afgelopen maandag kregen raadspolitici en belangstellenden een rondleiding door het IRS-pand; donderdagavond is de raad akkoord gegaan de aankoop van het voormalige suikerlab. (Tekst en foto: Han Verbeem)
BERGEN OP ZOOM – De gemeenteraad gaat in meerderheid akkoord met de aankoop van het IRS-pand voor 2,16 miljoen euro, plus een krediet van twee ton voor de renovatie van het pand. Ook wordt 50.000 euro uitgetrokken als startbedrag voor het Agrofood-broedplaatsconcept. Een gewijzigd raadsvoorstel hiertoe is donderdagavond aangenomen tijdens de ingelaste raadsvergadering. Een ordevoorstel van Lijst Linssen om het aankoopbesluit voorlopig uit te stellen, dat gesteund werd door de volledig oppositie, heeft het niet gehaald. Uiteindelijk stemden de coalitiepartijen GBWP, VVD, CDA en GroenLinks vóór de aankoop, gesteund door D66; overige oppositiepartijen LijstLinssen, BSD, PvdA, SP en Steunpunt zijn tegen omdat er volgens deze fracties teveel onduidelijkheid is over de komst van de HAS Hogeschool in het gebouw.
"We kunnen met de onwikkeling van de broedplaats een 'boost' geven aan de economische kracht van de regio", sprak GBWP-voorman Evert Weys. Toch gaat het uittrekken van 3,2 miljoen de grootste coalitiepartij te ver. Het gaat om veel geld, beaamde het GBWP-raadslid. Vandaar dat de coalitie een amendement, oftwel een wijzigingsvoorstel, heeft ingediend voor een versoberde aanpak. "Geen 3,2 miljoen maar 2,4 miljoen", aldus Weys.
Voeten in de klei
Het IRS-gebouw biedt kansen voor de groene economie, stelt woordvoerder Joost Pals van de VVD. "Een sector die met de voeten in de klei staat." Het concept gaat voor de VVD verder dan alleen het huisvesten van een HAS-dependance. "Met de aankoop toont de gemeente abitie; niet alleen in woorden, ook in euro's". Maar: niet tegen elke prijs. Daarom wordt van de oorspronkekelijk gerserveerde 3,2 miljoen zo'n 9 ton geparkeerd. Als blijkt dat inderdaad voldoende huurders en medefinanciers te vinden zijn, en ook de beoogdse externe subsidies zijn binnengehaald, dan komen deze gelden alsnog beschikbaar – zo beargumenteerde Pals.
Getemperd
Ton Linssen van Lijst Linssen toonde zich vooral teleurgesteld. "Voor de derde keer wordt het enthousiasme van het college getemperd door de woorden van de HAS", sprak hij. Daarmee doelde Linssen op de toelichting van HAS-directeur Dick Pouwels, afgelopen maandag bij de Beeldvormingsvergadering. Pouwels gaf toen aan met een aantal overige hbo-instellingen te gaan samenwerken en ook andere locaties in de regio te onderzoeken. Bovendien wees Linssen op het gebruikelijke vastgoedbeleid: investeringen zouden op een rendement van 8% moeten kunnen rekenen – nu zou met moeite 5% haalbaar zijn. "We betalen teveel voor de oude hal", stelt Linssen. De voorman van LL noemt de aankoop 'volstrekt onverantwoord', ook kijkend naar de miljoenenuitgaven rondom zwembad De Schelp en het Eventum. "Terwijl de gewone inwoner wordt geconfronteerd met de sluiting van de stadsspeeltuin en het steunpunt voor ouderen." Linssen zou liever zien dat bestaand gemeentelijk vastgoed wordt gebruikt voor de ontwikkelig van een Agrofood-broedplaats waar onderwijs, bedrijfsleven en research onderdak vinden: zoals het leegstaande oude politiekantoor aan de Wassenaarstraat.
Duurzaamheid
Ook coalitiepartij GroenLinks steunt het gewijzigde aankoopplan. "Het gaat ons om werkgelegenheid en duurzaamheid", zei woordvoerder Van den Ouden. "We moeten de kansen nú pakken, want als we te lang wachten is het momentum voorbij." Het gebouw van het IRS blijft bovendien behouden omdat het idustrieel erfgoed is. Mocht blijken dat het Agrofoodconcept uiteindelijk niet lukt, dan kan wat GroenLInks betreft het gebouw 'gewoon weer in de verkoop'. "Bergen op Zoom mag niet op slot, we moeten investeren in de toekomst", aldus Van den Ouden. "Het kost veel geld, dat zijn we ons bewust. GroenLinks is bereid het risico te nemen."
Een likje verf
"Als we 'nee' zouden zeggen tegen de aankoop, zeggen we 'nee' tegen Agrofood", sprak Erik Verbogt van het CDA. Dat kan voor zijn partij niet aan de orde zijn, want Verbogt ziet hierin juist een belangrijke economische pijler. Het IRS-gebouw mag misschien oud zijn maar met 'een likje verf' kan veel bereikt worden, stelt de CDA-voorman. Ook hij hikt aan tegen de miljoeneninvestering, tegenover de zware schuldenlast die de gemeente al heeft te dragen. Daarom heeft ook het CDA het amendement ondertekend om het investeringsbedrag af te toppen.
Dagdromen
"In de politiek zijn er visionairs, dagdromers en nachtmerrieberijders", sprak Louis van der Kallen (BSD). Bij de leider van de BSD kwamen gevoelens van achterdocht op. "Van wie kopen we het gebouw eigenlijk", zo vroeg hij zich af. Het blijkt van de stichting IRS te zijn, op diens beurt weer gelieerd aan Cosun. De bodemanalyse van het terrein is uitgevoerd in opdracht van Suikerunie. "Allemaal boerenbelangen", stelt Van der Kallen. Mede door deze belangen zou volgens het BSD-raadslid onvoldoende gecontroleerd zijn op bodemvervuilingen op het terrein, waarbij niet gemeten zou zijn op onder meer loodacetaat en formaldehyde. Ook zou het Agrofoodconcept eenzijdig georieenteerd zijn op West-Brabantse bedrijven, waarbij aan Zeeland voorbij wordt gehaan. "De komst van de HAS is op z'n minst gezegd onzeker. Daarop moeten we tot okober wachten. De BSD steunt het voorstel daarom niet, hoewel we voorstander zijn van Agrofood. We willen niet tot de dagdromers behoren."
Grote gok
De PvdA wil ook duidelijkheid over de komst van de HAS Hogeschool, vóórdat de partij akkoord kan gaan met de aankoop – zo stelt raadslid Joey van Aken. Hij verbaast zich over het gebrek aan alternatieven voor de huisvesting van de Agrofood-broedplaats. En: waarom zijn de omwonenden niet eerder geïnformeerd over de plannen. "Het gaat om een pand met twijfelachtige kwaliteit grond, we hopen dat er een belletje gaat rinkelen bij de raad en het college. We vinden de aankoop een grote gok en de PvdA is tégen gokken met gemeenschapsgeld."
Lift
Ook John Voets van Steunpunt heeft moeite met het plan. Evenals Linssen vindt hij de aankoop onverantwoord, zeker zolang er geen convenant is gesloten met de toekomstige huurders en gebruikers. "De HAS is een grote speler. Als deze zich terugtrekt, zullen overige gebruikers dat eveneens doen en dan stort het hele concept als een kaartenhuis inéén", zo verwacht Voets. Verder denkt hij dat de verbouwing duurder zal uitpakken, zoals het plaatsen van een lift; "wat verplicht is bij schoolgebouwen om het toegankelijk te maken voor mindervaliden." Dat zou volgens het raadslid al snel een ton extra gaan kosten. "Wij steunen het plan niet."
Plan-B
D66-raadslid Ufuk Cuman wilde weten waarom het college zoveel haast heeft met de aankoop. "Had Cosun niet een maand extra tijd kunnen geven?" En: "Als het pand wordt aangekocht, 27% boven de taxatiewaarde met alle onzekerheden over de komst van de HAS en andere gebruikers, wat is dan het plan-B van het college?" Ondanks de twijfels besloot Cuman vóór het amendement en het raadsvoorstel te stemmen.
Geldboom
De SP stemt tegen het plan: te veel geld, te duur en niet uit te leggen aan de inwoners van de gemeente die moeten zien hoe elders wordt bezuinigd. "Het college heeft kennelijk een geldboom in de tuin staan. Ik zou graag willen weten waar deze groeit", zo sprak Carlo van den Aarssen. "Het mag duidelijk zijn: de SP is tégen dit voorstel."
Dunne scheidingslijn
Wethouder Patrick van der Velden zei in een reactie op de betogen van de fracties het 'best te snappen' dat de raadsleden meer duidelijkheid willen over subsidies. "Het verschil tussen risico's en een kans is een dunne scheidingslijn. Je moet er vooral in willen gelóven", zo sprak hij. Burgemeester Frank Petter zegt ervan overtuigd te zijn "dat het wel goed zal komen" met de komst van de HAS Hogeschool naar Bergen op Zoom. Vóór 1 okober moet de propositie voor de Agrofood-broedplaats worden ingediend. "Een plan dat niet alleen op de tekentafel staat, maar al in een fase is van uitvoering", aldus Petter. Wethouder Barry Jacobs sprak over de monumentale status van het gebouw. "Een formele monumentenstatus is niet aan de orde", aldus Jacobs. Dat zou de ontwikkelingen van het pand alleen maar kunnen belemmeren. Wel gaf Jacobs toe dat het gebouw een karakteristieke en beeldbepalende uitstraling heeft en dat er met respect voor de geschiedenis van het gebouw zal worden omgegaan.