In september 2017 werd de komst van de HAS aangekondigd: binnen vijf jaar tijd zou er een uitvalsbasis van de HAS Hogeschool komen in Bergen op Zoom, die plaats zou bieden aan vijfduizend leerlingen in de Zuidwestelijke Delta. V.l.n.r: Burgemeester Paul Depla (Breda), burgemeester Frank Petter (Bergen op Zoom), directeur ontwikkeling HAS Hogeschool Godfried Hijl en toenmalig wethouder Yvonne Kammeijer (Tekst: Han Verbeem / foto: Hans-Jorg van Broekhoven; foto Suikerlab: Chris van Klinken)
BERGEN OP ZOOM – De Bergse gemeenteraad is donderdagavond in spoed bijeen gekomen voor een zogeheten interpellatiedebat; een ondervraging die de fracties van PvdA en Lijst Linssen hebben aangevraagd over Suikerlab en HAS. Het daaropvolgende debat blijkt vooral rondom woordkeuzen en gestelde verwachtingen te draaien. Want wat is nu beloofd? Voor de één een volwaardige hbo-opleiding; voor de ander aanwezigheid van hbo-onderwijs met het Suikerinstuut als uitvalsbasis.
Interpellant Sander Siebelink (Lijst Linssen) stelt grote vraagtekens bij het gehele proces rondom de aankoop van het Suikerinstituut. "De verwachtingen van de HAS werden al snel getemperd, door aan te geven dat er ook meerdere gemeenten en locatiemogelijkgeden op tafel lagen." De indieners willen weten of de gemeenteraad wel op de jiuste wijze in stelling is gebracht. "We zien nogal wat ambtelijke charmeoffensiefjes verschijnen", merkt Siebelink op. Met research en ontwikkeling is op zich niets mis, zo stelt Siebelink bij de inleiding van zijn interpelletatie. Maar dan had ik dat graag op voorhand geweten, dan hadden we andere afspraken kunnen maken met ondermeer de marktpartijen en van hen een hogere bijdrage gevraagd. Nu lijkt het alsof de gemeente de rol van een verlieslijdende makelaar op zich neemt."
Grote tijdsdruk
Mede-interpellant Joey van Aken (PvdA) memoreert, dat de aankoop van het Suikerlab in augustus 2018 "onder grote tijdsdruk" tot stand is gekomen. "De komst van een HAS-opleiding is cruciaal geweest voor de koop van het lab. Ook voor de komst van bedrijven, waaronder Cosun. En dat is nou net de organisatie waarvan de gemeente het gebouw heeft overgenomen. "In de maanden na de koop kwam maar weinig informatie over de volwaardige hbo-opleiding." Tot de presentatie in de commissie van januari: de hbo-opleiding komt er niet. Wat resteert, zijn een hele hoop vragen. "En we zien uit naar de beantwoording", aldus Van Aken.
Waslijst aan vragen
De collegeleden gaan in op een waslijst van in totaal negentien vragen, die allemaal worden afgewenteld en teruggekaatst naar de vragenstellers. Van een concrete belofte van een volwaardige hbo-opleiding zou nooit sprake zijn geweest: wat HAS-drecteur Hijl in 2017 zou hebben toegezegd is "een fysieke aanwezigheid in de Zuidwestelijke Delta, waarbij de HAS een locatie in Bergen op Zoom zal gebruiken als uitvalsbasis voor haar activiteiten."
"Nooit volwaardige hbo-opleiding beloofd'
Ook bij het aankoopvoorstel voor het IRS-pand, waarbij ruim, 3 miljoen euro gemoeid is, zou nooit sprake zijn geweest van een volwaardige opleiding. Burgemeester Petter merkt op, dat de aankoop is destijds voorgesteld om "een broedplaats voor de agrofood chain" in Bergen op Zoom te realiseren. Ook zou de raad continu van alle ontwikkelingen op de hoogte zijn gehouden sinds de aankoop in augustus 2018, stelt wethouder Van der Velden.
Kwartiermakers
De HAS heeft zich maanden geleden met vier kwartiermakers in het Suikerlab gevestigd. "Deze aanwezigheid voor de HAS is vooral gericht op de aanwezigheid van het bedrijfsleven, merkt burgemeester Petter op bij de beantwoording van de interpellatievragen. "Het proces gaat nog steeds door, een vraag vanuit het bedriijfsleven waaraan wij als Regio West-Brabant gaan voldoen." Want: "De HAS Hogeschool en Avans ondersteunen van harte de ontwikkeling van de agrofoodmogelijkheden in West-Brabant", zo citeert Van der Velden een brief van de onderwijsinstelling aan de gemeente. "We dragen graag bij aan de broedplaats maar doen dat niet in de vorm van een aparte opleiding, maar door ondersteuning van bedrijven."
Steun coalitiepartijen
De coalitiepartijen GBWP, VVD, CDA en GroenLinks sluiten de rijen en scharen zich eendrachtig achter de beantwoordingen van het college. De interpellanten krijgen wel steun vanuit enkele overige oppositiefracties – zoals Steunpunt BoZ, SP en D66: "Het IRS-pand moet geen bedrijfsverzamelgebouw worden, het college moet zich inspannen om er een onderwijslocatie van te maken."
Geen resultaten zonder risico's
Andere oppositiefracties, zoals Samen 0164, hebben wat moeite met de bevraging door PvdA en Lijst Linssen; opmerkelijk genoeg ook de BSD, die het interpellatieverzoek aanvankelijk mede heeft ondersteund. BSD-raadslid Van der Kallen vindt echter dat PvdA en Lijst Linssen onvoldoende hebben aangetoond waarom een spoedeisend interpellatiedebat nu nodig is. "Als je geen enkel risico neemt, dan behaal je ook geen resultaten", stelt hij over de aankoop van het Suikerlab. "Het realiseren van een volwaardige hbo-opleiding is een kwestie van een lange termijn." En dromen mag, vindt Van der Kallen. "We weten ook dat Sinterklaas en de Kerstman niet bestaan en dromen er tóch graag over, ook al wordt de droom soms een nachtmerrie. En als we wakker worden, dan blijkt 's ochtens uiteindelijk toch de zon te schijnen."
Reactie interpellanten
Siebelink (Lijst Linssen) constateert dat het college 'verwachtingen heeft gewekt' die uiteindelijk niet waargemaakt kunnen worden. Voor Van Aken is het aanvragen van het debat 'een zeer serieuze keuze' geweest. "Zeker als we van sommige partijen horen dat er risico's genomen zijn." Het boek is voor de PvdA nog niet dicht, ook als is het debat geweest: Van Aken verwacht dat het college de raad blijft informeren over de voortgang van het agrofoodinitiatief. "Wij willen geen showdebat voeren; wij zijn niet tegen het agrofoodcluster maar wel tegen de wijze waarop het pand is aangekocht."
- Lees hier alle gestelde interpellatievragen en de beantwoordingen vanuit het college: 'Vragen en beanwoording PvdA/LL over aankoop Suikerlab en komst HAS'