Vrijdagmiddag was voor en groep genodigde kunstkenners en financiers de presentatie van de beker: amper 9 centimeter groot maar cultuurhistorisch van grote betekenis. (Tekst en foto: Han Verbeem / afbeelding beker: Cultuurbedrijf)
BERGEN OP ZOOM – Het Markiezenhof is een aanwinst rijker: een zilveren beker uit 1678/1679, vervaardigd door de Bergse zilversmid en wijnkoper Philippus van der Heijs. Het kostbare kleinood is begin dit jaar geveild in Arnhem en daar gekocht door een handelaar in antiek zilver. Het Markiezenhof had zelf geboden tijdens de veiling, maar werd op het laatste moment overboden. "De beker ging bijna aan onze neus voorbij", aldus de Bergse zilverexpert Klaas Hielkema. Het was dat Hielkema kort na de veiling de handelaar tegenkwam op een beurs in Breda – en na enig onderhandelen kwam het zilverwerk alsnog in Bergse handen.
Vanmiddag was de presentatie in de Hofzaal van het Markiezenhof – in aanwezigheid van genodigden, waaronder bestuursleden van de Mastboom Stichting en Stichting Vrienden van het Markiezenhof. Deze instellingen hebben de aanschaf gefinancierd. Daarbij is niet bekendgemaakt wat het Markiezenhof uiteindelijk heeft moeten neertellen voor het bekertje van amper 9 centimeter hoog. Volgens de veilinggegevens van Notarishuis Arnhem, waar het object bij de afgelopen voorjaarsveiling onder de hamer kwam, is het daar voor 7.415,50 euro aan de handelaar verkocht; inclusief 29% veilingkosten.
Unicum
Bijzonder is het voorwerp in elk geval – en waarschijnlijk zelfs een unicum. "Dergelijke bekers komen in de 17e eeuw nauwelijks voor", vertelt Cees Vanwesenbeek, mede-samensteller van het zilverboek dat tijdens de expositie van 2017 is uitgebracht. "Van deze zilversmid hadden we nog geen voorwerpen in de museumcollectie." Volgens de catalogusomschrijving gaat het om een 'zilveren beker met gravures van bloemen, kalebassen, leeuw, hond, pauw en paradijsvogel."
Keurtekens
Het bekertje is aan de onderzijde voorzien van diverse keurstempels: het Bergse stadswapen, de jaarletter Q voor 1678/1679, een herkeuringsteken van 1807, een belastingteken van Haarlem uit 1795 en tenslotte een gekroonde V (belastingstempel 1814-1853). Vanwesenbeek merkt daarbij op, dat het zilverwerk uitvoerig is onderzocht op authenticiteit. Zo heeft het Waarborgkantoor een analyse van het metaal gemaakt, waaruit blijkt dat er sporen van lood en zilver in voorkomen. "Dat is typerend voor zilver uit de 17e eeuw", aldus Vanwesenbeek.
Video: Na de toespraken onthullen collectiemedewerkers van het Cultuurbedrijf de vitrine, waarin de beker is opgesteld.