(Tekst: Han Verbeem, foto: Pixabay)
BERGEN OP ZOOM – Het college van B&W heeft de gemeenteraad een voorstel gepresenteerd, om te starten met een inzamelingsproef waarbij het restaval niet tweewekelijks maar éénmaal per maand wordt opgehaald. Tijdens de raadscommissie van donderdagavond konden de raadsfracties hierop hun reactie geven. Vrijwel alle partijen zijn het erover eens: het restaval kan en moet verder worden teruggedrongen. Maar voor de meeste fracties is het terugbrengen van de inzamelfrequentie nog een stap te ver. Slechts drie partijen (GroenLinks, CDA, D66) zijn uitgesproken voorstander van de proef. GBWP onthoudt zich van mening,
Sander Siebelink (Lijst Linssen) is uiterst kritisch over het voorstel. "Je moet het de burger makkelijk maken, en niet moeilijk. Het zijn adviezen van de deskundigen tijdens de beeldvormingsvergadering, die lijnrecht ingaan tegen het huidige collegebeleid." De fracties van Lijst Linssen, PvdA en D66 vinden dat de afvalproblematiek integraal behandeld moet worden. Siebelink: "Hoe zit het bijvoorbeeld met nascheiding van afval en omgekeerd inzamelen? Welke afspraken zijn er gemaakt met de afvalverwerkers?"Saver verricht goed werk maar maakt niet de dienst uit, merkt het raadslid op. "Het is een gemakkelijke weg. Saver wordt op deze manier niet gestimuleerd om aan innovatie te doen en de kosten gaan volgend jaar met 4 procent zelfs omhoog." Siebelink verwijt het college "bestuurlijke onnozelheid". Want een vermindering van de ophaalfrequentie leidt tot overlast elders, met illegale vuilstort in het buitengebied. "Het is een eenzijdig voorstel, zonder te kijken naar het totale plaatje van afvalinzameling en afvalverwerking." De burgers worden gestraft door het eigen passieve afvalbeleid van het college. "Kijk naar onafhankelijk onderzoek naar de aanpak van zwerfvuil, en betrek daar ook studenten bij." Daarbij verwijst hij naar een pilotproject van Avans in Breda.
Niet ver genoeg
Carinne Elion (D66): "Het uiterste doel is niet om het de burger makkelijk te maken, maar wél om tot een oplossing te komen." Afval bestaat niet, zegt ze. "Afval is een gronstof en hierin zijn nog volop doelstellingen te halen", aldus Elion. "We snappen de pilot, maar deze gaat wat D66 betreft nog niet ver genoeg."
Geen goed gevoel
Adam Ahajaj (PvdA): "We hebben geen goed gevoel bij het voorstel. We willen minder restafval naar niet op de manier zoals het college dat voorstelt. Het verminderen van afval onstaat alleen door bewustwording bij de samenleving. Ook wij willen graag het beleid integraal behandelen, zodat alle aspecten aan bod kunnen komen, Onze grooste kritiek zit echter op de effecten van deze pilot." Voor veel gezinnen is het met de huidige inzamelfrequentie van twee weken al lastig om het restafval kwijt te raken, zegt Ahajaj. "Wat wél werkt, is het zorgen voor alternatieven en investeren in bewustwording. En duidelijk maken aan de mensen waarom afvalscheiding zo belangrijk is. Verder is het een enorme chaos, nu al in wijken als Gageldonk, bij ondergrondse afvalcontainers."Ahajaj vreest dat de dumpingen alleen maar toe zullen nemen door deze éénzijdige aanpak. "Alleen het wijzigen van de inzamelfrtequentie gaat te ver." Ook heeft Ahajaj bezwaren over de communicatie van het plan. "Dit heeft geleid tot veel onrust in de samenleving, één dag na afloop van het zomerreces."
Tussen de oren
Afval,,, wat is dat tegenwoordig – zo zegt Maarten van 't Hof (VVD). "We hebben nog een lange weg te gaan. Het scheiden van afval is technisch gezien nog lang niet mogelijk voor alle grondstoffen. Het zal nog lang duren voor het afvalscheiden bij alle inwoners tussen de oren zit. Niet alle inwoners zijn er aan toe." Van 't Hof verwijst daarbij naar de overlast bij ondergrondse containers in zijn woonwijk, in de Sterrbuurt. Daar zijn nu al dumpingen van afval wekelijks aan de gang. "Tot complete inventarissen aan toe." De regels voor het scheiden van afval zijn bureaucratisch en onlogisch, stelt hij. "Kassabonnetjes en pizzadozen mogen niet bij het oud papier. En keukentissues horen weer bij de GFT. Het is lastig voor de burgers om alle regels bij te houden wat wel en niet mag." Van 't Hof pleit voor een wijkgerichte aanpak. "Zonder dat, hebben we twijfels bij de haalbaarheid van het voorstel."
Eén sluit ander niet uit
Peter van den Ouden (GroenLinks): "Iedereen heeft een beetje gelijk. De integrale behandeling vinden ook wij belangrijk. Toch halen we als gemeente de doelstellingen niet met het terugdringen van restaval. En blijven we de doelen niet halen dan gaat ons dat geld kosten, en dat raakt ook de bewoners in de portemonee." Desondanks vind GroenLinks dat de pilot uitgevoerd moet worden. "Je hoeft het één niet te laten om het ander te doen."
Afvaldumpingen
Theo de Jong (SP): "Ook wij zijn voor een integrale aanpak. Bij de pilot moet nog wel het een en ander geregeld worden, zoals oplossingen voor mensen met luiers en incontinetieafval." Verder verwijst De Jong naar Breda waar verhoudingsgewijs heel weinig afvaldumpingen in het buitengebied plaatsvinden. "Steek daar als college uw licht op", aldus De Jong. Wat zijn de doelen? Maximaal 100 kilo restafval per inwoner per jaar. "Het gaat om gedrag en gewoonten van de inwoners. Als je wat wil veranderen, moet je in gesprek met de mensen. Ga de wijken in en leg uit dat de containers niet te vol gestopt moeten worden." Afvaldumpingen zullen niet alleen in het buitengebied maar ook in de wijken plaatsvinden.
Medisch afval
John Voets (Steunpunt BoZ): "Wij maken ons zorgen over afval dat via ziekenhuizen in het riool verdwijnt. Medisch afval, medicijnresten en ander restafval wordt vermalen en gaat zo het hoofdriool in. Vervolgens mogen wij het als waterschap weer zien te zuiveren, voor miljoenen euro's, om het daarna weer te lozen in de rivieren. En daar wordt weer drinkwater uit gewonnen." Steunpunt BoZ kiest ervoor om "de stem te zijn van de bewoners" en blijft voor tweewekelijks inzamelen, "Het is beter om extra containers te plaatsen voor inzamelen van plastic."
Verdeeld
Aydin Akkaya (GBWP): "Onze fractie zit er heel erg verdeeld in. De één lukt het wel om eenmaal per vier weken restafal aan te bieden, en de ander weer niet", aldus de GBWP-leidsman. Toch zullen veel inwoners het in de portemonee merken als er geen beleidsverandering komt. "Als we dit niet doen, wordt de afvalbelasting 241 procent verhoogd." Akkaya ziet het aanbieden van restafval als een product dat de gemeente vrijelijk aan de burgers moet kunnen aanbieden. "Als bepaalde bewoners vaker de containers willen buiten zetten, dan moet dat kunnen. "De vervuiler betaalt, en als men wil betalen laat ze dat dan doen."
Roosendaalse proef
Jaap van Dam (CDA): "Het blijkt dat te weinig mensen afval scheiden. In 2013 is een forse daling van restaval ingezet na invoering van Diftar (gedifferentieerde tarieven) maar nadien is er maar weinig gebeurd. We omarmen daarom dit voorstel daarom", zegt hij. Ook zijn partij pleit voor meer communicatie naar de samenleving om het belang van afvalscheiding te benadrukken. Evenals andere fracties stelt Van Dam dat er extra aandacht moet komen voor aanbieders van medisch afval, zoals incontinentiemateriaal en luiers. Ook zou er meer controle moeten komen bij de milieustraat, waarbij het afval op de juiste manier wordt aangeboden. En in Roosendaal is een project gaande, waarbij in wijken grote containers worden geplaatst waar bewoners hun grof afval kunnen achterlaten. Ook zo'n project zou volgens Van Dam ook in Bergen op Zoom plaats kunnen vinden.
Kattenbakkorrels
Louis van der Kallen (BSD): "De kern van afvalinzameling ligt bij het beschermen van de volksgezondheid. In vorige eeuwen hebben de gemeenten de inzameling als wettelijke taak gekregen, om te voorkomen dat er ziektes ontstaan. En ja, er zijn wettelijke regels rondom het scheiden van grondstoffen. Maar die kan je tot het absurde doorvoeren. En gelukkig lees ik geen Telegraaf, want die krant is op zaterdag feitelijk chemisch afval. Vanwege de vele kleurendrukken en de drukinkt." De wettelijke overheidsregels zijn volgens hem absurd. "Honderd kilo restafval per jaar, terwijl een huisdier al méér afval veroorzaakt. Denk daarbij aan bijvoorbeeld kattenbakkorrels. Hoe gek moet het nog worden?" Van der Kallen vreest dat mensen, en met name ouderen, geen huisdieren mogen nemen door wettelijke regelzucht, "En eenzaamheid onder ouderen bevorderen om een afvaldoel te halen, dat gaat mij veel te ver!"
Reactie college
Wethouder Andrew Harijgens verbaast zich, dat geen enkele fractie stilstaat bij het diepere doel van het project: de terugdringing van CO2. "Vrijwel alle partijen hebben daarover iets staan in hun verkiezingsprogramma's. Minder restafval betekent ook minder afvalverbranding en minder CO2-uitstoot." Binnen dit "grotere plaatje" is de pilot als proef voorgesteld. Als het gaat om een integrale behandeling, is er geen verschil van mening – constateert Harijgens. "Het gaat hier nu om de volgorde der dingen." Harijgens kondigt aan dat hij binnen twee weken met een brief naar de raad komt waarin hij de op- en aanmerkingen van de fracties in de pilot zal laten opnemen. Ook zal het college op korte termijn een afvalstoffenbeleidsplan aanbieden. Een meerderheid van de commissie is voorstander om dat beleidsplan versneld te behandelen.