(Illustraties: Pixabay / Mohamed Hassan)
In zijn vorige bijdrage in de financiële rubriek ‘Joost mag het weten’ schreef Joost over de gemeentelijke bezuinigingen die nodig zijn. Op de eerste plaats door te besparen op de ambtelijke organisatie. Verder door versobering op cultuur en sport. Ook het sociaal domein zal niet ontkomen aan bezuinigingen. Naast die inhoudelijke benadering van de onderwerpen waarop bezuinigd gaat worden vergt het ook iets van de politiek qua methode en proces.
door: Joost Pals, gemeenteraadslid en financieel woordvoerder van de VVD
Alle twaalf fracties in de gemeenteraad vinden dat de bestuurscultuur moet verbeteren. Bestuurscultuur, kort gezegd: hoe gaan we met elkaar om. Het focusakkoord wijst de weg naar een politiek die streeft naar consensus. Ik denk dat dat heel erg goed is voor het besturen van de gemeente. Consensus schurkt aan tegen het begrip ‘algemeen belang’ en dat is waar politiek en bestuur om horen te gaan. Dat het lastig is om woorden om te zetten in daden blijkt wel uit de laatste raadsvergadering. Men meende elkaar over en weer de nodige vliegen te moeten afvangen. Dat is jammer. Ook onnodig, want de totstandkoming van het focusakkoord toont aan dat de gemeenteraad het wel kan: politiek die gericht is op consensus.
Hele concrete plannen
In de komende maanden zal de bezuinigingsoperatie van 15 miljoen euro omgezet gaan worden in hele concrete plannen. De voorzet is in het focusakkoord gegeven. Met de concrete plannen zal duidelijk worden waar de pijn precies komt te liggen. Dat zal weerstand opleveren. Verzet zo u wil. Voor elk plan zullen 101 redenen aangedragen worden waarom nu net die ene bezuiniging onverstandig is. Het eigen (deel)belang zal op vurige wijze verdedigd worden. Dan hebben we de lakmoesproef voor de sterkte van de ruggengraat.
Roependen in de woestijn
De politiek als geheel kon in Bergen op Zoom in de afgelopen 2,5 jaar niet de discipline bewaren die nodig is voor financieel herstel. Die koers was ingezet vanaf 2010, maar losgelaten bij de verkiezingen van 2018. Cadeautjes uitdelen was te populair. Een paar roependen in de woestijn konden dat tij toen evenmin doen keren.
Met rug tegen de muur
Nu staat Bergen op Zoom financieel met de rug tegen de muur. Het weerstandsvermogen is weg. Het moet wel anders. Het kan niet anders. Toch merk ik zelfs nu dat de ernst van de situatie nog niet bij iedereen tot in de vezels is doorgedrongen. Of dat de gedachte leeft dat het slechts gaat om soberheid voor een periode van twee jaar.
Jarenlang werken aan herstel
Minstens een decennium, waarschijnlijk langer, zal er gewerkt moeten worden aan financieel herstel. En permanent is een nieuw paradigma nodig dat een vertrekpunt heeft ‘wat kunnen we ons veroorloven‘, voordat er überhaupt begonnen wordt aan het maken van beleidsnota’s, visiedocumenten en andere dagdromerij over grootse wegreconstructies, nieuwe cultuurpaleizen of een open kaai. Gedurende meerdere raadsperiodes zullen serieuze verkiezingsprogramma’s er fundamenteel anders uit gaan zien.
Roeptoeteren
Het zal voor alle constructieve partijen lastig zijn om dat consequent vol te houden. Zowel in de eerste twee jaar, maar ook bij de verkiezingen in 2022 en de jaren daarna. Niets is makkelijker dan geen verantwoordelijkheid dragen. Niets is makkelijker dan vanaf de zijlijn roeptoeteren. Niets is makkelijker dan op die manier de populaire jongen uithangen.
Rug rechthouden
Wat gedaan moet worden, is helder. Waar het op aan komt, is dat de politiek de rug recht houdt. Ook als de bezuinigingsplannen concreter worden. Het algemeen belang centraal houden. Standvastig zijn als deelbelangen onder druk komen en bezuinigingen pijn doen. Zal dat lukken? De klok van twaalf uur is al begonnen met slaan.
- Volgende week gaat Joost in op de gemeentelijke belastingen.