Zoet, zout en het verval van de Binnenschelde: ‘Wie zal dat betalen?’

Wie zich waagt aan een duik in de Binnenschelde, zwemt feitelijk in verdund rioolwater. De plas is namelijk vervuild door vooral dierlijke poepbacterien en daarom heeft de gemeente douches geplaatst langs de Boulevard. (Foto: KijkopBergenopZoom)

BERGEN OP ZOOM – In de algemene raadscommissie van dinsdag kwam een bekend thema aan de orde: wordt het Volkerak-Zoommeer -en daarmee de Binnenschelde- zoet of zout? Alle gemeenten in en rondom Zeeland wordt gevraagd een visie te geven op de zesjaarlijkse update van de visie op de Zuidwestelijke Delta, die nu aan de orde is. Voor Louis van der Kallen (BSD) gaat de discussie al jarenlang om hetzelfde liedje en hij zong dan ook in de vergadering uit volle borst: “Wie zal dat betalen?”

Want inderdaad. Nog geen jaar geleden kwam de minister met het plan om de verzilting van Zoommeer en Volkerak nog vóór 2030 uit te voeren. Kosten: ruim 200 miljoen euro, voor een belangrijk deel te betalen door de regio en door het bedrijfsleven. Dan zou er weer een, zij het, minimale getijdenwerking komen met een verval van circa 30 centimeter. Té weinig om het een echt eb-vloedsysteem te noemen maar voldoende voor een goede doorwatering. En daar is het om te doen: de waterkwaliteit is slecht en bovendien gevoelig voor blauwalg.

Zeespiegelstijging

Maar het plan ging al snel in de ijskast, ook na een intensieve lobby van tegenstanders die het Zoommeer zoet willen houden. De vraag is of dat echter op lange termijn houdbaar is, door een stijging van de zeespiegel. Onderzoeksinstantie Deltares heeft onlangs becijferd dat het zeeniveau halverwege deze eeuw met 50 centimeter kan stijgen. Daarmee dringt de invloed van het zoute water verder landinwaarts.

Reanimatie brakke sloot

Van der Kallen ziet een toekomst weggelegd voor het Zoommeer als zoet-zoutbuffer tussen Brabant en Zeeland. Voor anderen is investeren in een zoet Zoommeer echter uitstel van executie, zo betoogden diverse raadsleden.”Wat heeft het voor zin een brakke sloot te reanimeren”, aldus Joey van Aken (PvdA) tijdens de behandeling van het visiedocument. “Het Zoommeer is nu al meer brak dan zoet door instroom van zoutwater uit de Oosterschelde.” Het klimaat verandert en de Binnenschelde dreigt daardoor dreigt daardoor de status als zwemplas te verliezen. Het water van de Binnenschelde is al drie jaar op één rij ronduit slecht en bevat onder meer poepbacterien van dierlijke ontlasting.

Douches bij de Boulevard

“Dat klopt”, gaf wethouder Van der Velden toe. “In formele zin is het nu geen zwemwater meer, hoewel er feitelijk nog wél in gezwommen mag worden. Maar dat is dan wel op eigen risico van de recreanten en we geven het dringende advies om na het zwemmen goed te douchen.” Aan de Boulevard zijn daarom onlangs douches geplaatst.

Suppleties Oosterscheldekering

Het besluit over de verzilting van het Zoommeer is nu door de minister vooruitgeschoven en andere onderdelen van het landelijk actieplan Grote Wateren (uit te voeren vóór 2050) krijgen nu voorrang. Zoals de aanpak van de zogeheten ‘zandhonger’ bij de Oosterscheldekering, waarbij extra zand opgespoten moet worden (suppleties) om te voorkomen dat de zandplaten daar wegspoelen door de sterke zeestroming. Dat heeft gevolgen voor het gehele Deltagebied en óók voor Bergen op Zoom, aldus Reinoud Krijnen (Samen0164).

Uitdiepen Binnenschelde

Blijft de vraag, wat er met de Binnenschelde moet gebeuren. Gertjan Huismans (fractie Punt) opperde het idee om de waterplas tot zo’n zes meter uit te diepen en de vrijkomende grond te verkopen. Daarom kon ook Van der Kallen zich vinden. “Bij die diepte kan de blauwalgbacterie de winter niet overleven. En de grondverkoop levert een extra cent op om onze gemeentekas te spekken!”

Financiering vanuit provincie en Rijk

Lijst Linssen richt zich vooral op de toeristisch-recreatieve toekomstkansen van de Binnenschelde. Julien Voets: “De ondernemers hebben daar niet voor niets hun bedrijven opgestart. Wij zien daarom graag dat de Binnenschelde zout water krijgt van de Oosterschelde. Dit mag Bergen op Zoom geen geld kosten maar we rekenen op financiering vanuit de provincie en het Rijk.” Deze overheden zien graag een versterking van de economische en recreatieve functie van onze wateren, dus ook de Binnenschelde, aldus Voets.