(Illustraties: Pixabay / Mohamed Hassan)
Als je in een normaal huishouden méér uitgeeft dan dat er binnenkomt dan kun je drie dingen doen, zo schrijft Joost deze week in zijn rubriek ‘Joost mag het weten’. Eén: minder uitgeven. Twee: zorgen voor meer inkomsten. Of drie: een combinatie van beide.
door: Joost Pals, gemeenteraadslid en financieel woordvoerder van de VVD
Zo geldt dat voor een gemeente ook. Toch zie je een verschil. Waar een huishouden veelal de nadruk legt op minder uitgeven, heeft een gemeente een makkelijke manier voor meer inkomsten: het verhogen van de belastingen.
Minder uitgeven
Daarom is het bijzonder dat in het recente Focusakkoord een andere verdeling is gemaakt dan je zou verwachten. De gemeente gaat 14,5 miljoen euro bezuinigen en zoekt 500.000 euro in het vergroten van de inkomsten. Het zwaartepunt ligt nadrukkelijk bij minder uitgeven en dat is goed.
Hoge belastingen
Bergen op Zoom heeft zeer hoge belastingen. In Nederland doet het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) onderzoek naar lokale belastingen. Van de 355 gemeenten die Nederland kent, staat Bergen op Zoom op plaats 89 in de ranglijst van gemeenten met de hoogste woonlasten. Dus 88 gemeenten zijn nog duurder, 266 zijn goedkoper.
Riooltarief
De hoge Bergse belastingen komen vooral door het riooltarief. Dat is in Bergen op Zoom 330 euro tegenover een Nederlands gemiddelde van 214 euro. Slechts 11 gemeenten zijn qua riooltarief nóg duurder dan Bergen op Zoom. Dat dreigt verder te verslechteren, want zonder bijstelling van het rioolplan stijgt het riooltarief de komende jaren richting de 500 euro.
Klein deel van gemeentelijke inkomsten
Voor de gemeente vormen de lokale belastingen overigens een betrekkelijk klein deel van de inkomsten. Het gros komt van een zogenoemde ‘algemene uitkering’ van de Rijksoverheid. Dat gaat om meer dan 130 miljoen euro. De woonlasten (afval, riool, ozb) leveren de gemeente zo’n 35 miljoen euro op. Parkeerbelastingen 4,4 miljoen en dan volgt een waaier aan belastingen zoals toeristenbelasting, precario, hondenbelasting die samen tot 1,5 miljoen optellen.
Kijken naar verbreding
De belastingtarieven in Bergen op Zoom zijn al zeer hoog. Het zou onverstandig zijn om die verder te verhogen. In plaats van verhoging kan beter gekeken worden naar verbreding: vele handen maken licht werk. Dat kan op twee manieren.
Nieuwe belastingbetalers
De eerste en belangrijkste is zorgen voor meer nieuwe belastingbetalers. Dus meer woningen en meer bedrijven. Bergen op Zoom heeft een kwetsbaar sociaal-economisch profiel. Elke nieuwe luxe woning in de nieuwbouwwijken ScheldeVesting en de Markiezaten is, kort gezegd, een extra huishouden dat belasting betaalt.
Bedrijvigheid
Soortgelijk geldt dat voor bedrijvigheid: meer bedrijvigheid verstevigt de economische structuur van Bergen op Zoom, maar levert bovendien inkomsten op voor de gemeente. De discussie over ruimte voor nieuwe bedrijvigheid moet opnieuw op de agenda komen.
Kwijtschelding lage inkomens
De tweede manier is om een groter deel van de bestaande huishoudens te laten bijdragen aan de belastingen. Momenteel betalen 2.800 huishoudens (op een totaal van 32.000) niet mee aan de afval- en rioolbelasting. Vanwege een laag inkomen wordt 100% van de belastingaanslag kwijtgescholden. Daarmee wordt een bedrag van 1,6 miljoen euro gemist. De vraag is of dat in die mate valt vol te houden.
Lasten dragen
Essentie is dat er gezocht moet worden hoe er ‘meer schouders’ kunnen komen die de lasten dragen, dan dat ‘dezelfde schouders’ nog zwaardere lasten moeten torsen.
- Volgende keer gaat Joost in op de jaarstukken over 2019 die de gemeenteraad binnenkort bespreekt.