(Redactie: Han Verbeem, illustratie: Pixabay / Arek Socha)
BERGEN OP ZOOM – Tijdens zijn opleiding Bestuurskunde leerde VVD-raadslid Dominique Hopmans over de ’triple helix van overregulering’. Of, zoals hij het in de raadscommissie van donderdag verwoordde: “De giftige cocktail van beperkte capaciteit, incidenten en de regelreflex.” Dat is minder ingewikkeld dan het klinkt. In de kern betekent het, dat de APV (de algemene plaatselijke verordening) téveel nodeloze regeltjes bevat en daardoor een stuk simpeler kan.
“Het begint met een overvloed aan regels met daar tegenover een beperkte capaciteit om diezelfde regels te handhaven”, aldus Hopmans. Hij haalt daarbij een voorbeeld aan. “Door dat capaciteitstekort kan het wel eens voorkomen dat er iets voorvalt. Er loopt een koe los op de weg, een fanatieke wielrenner knalt er tegenaan en breekt zijn kleine teen. Een incident.”
APV uitgebreid, probleem opgelost?
Zo’n incident komt vervolgens in de krant. Aan de keukentafel wordt in menig Bergs huisgezin geanimeerd gesproken over die verdomde koe, en het gemeentebestuur trekt als de wiedeweerga de APV uit de la. “Verrek, er staat niks over koeien, loslopen en fietsers in onze verordening“, constateert de ambtenaar. “Daar moeten we iets aan doen”, boezemt hij de burgemeester in. En ja, het incident in dit hypothetische voorbeeld wordt opgelost. De verordening wordt uitgebreid. Voortaan zijn koeien niet meer welkom op de openbare weg. De rust is wedergekeerd op het stadskantoor.
Metaaldetector
Maar… nog steeds is er evenveel handhavingscapaciteit, maar nu nog meer regels en dus nog meer om op te letten. Als dat maar goed gaat, zo vraagt het VVD-raadslid zich af. Hopmans haalt een tweede voorbeeld aan: enkele weken later loopt Pietje met zijn nieuwe metaaldetector trots te paraderen over het Ravelijn. “Na een tijdje begint de detector enthousiast te bliepen. Pietje pakt zijn schepje en graaft een langwerpige, geroeste kogel op. Thuis toont hij opgewekt zijn vondst.” Zijn overbezorgde vader maakt een melding bij de gemeente. En het riedeltje herhaalt zich.
Alles valt en staat bij handhaven
De kern van de zaak is volgens Hopmans, dat -hoe veel regels je ook maakt en hoe erg je je best ook doet om zaken dicht te regelen- het er altijd op aankomt of je die regels ook écht kunt handhaven. En of ze écht bijdragen aan een betere gemeente. Zo niet, zo betoogt het VVD-raadslid, dan is het slechts opvulling voor een inmiddels 53-pagina’s tellend document. “En dat mag nooit een doel op zich zijn.”
Hollands Kroon: 70 procent minder regels
Elke extra regel ontsiert en ontkracht de regels die er écht toe doen, benadrukt Hopmans. “Elke extra regel is een aanslag op de reeds beperkte handhavingscapaciteit. Elke extra regel is een blijk van wantrouwen richting de weldenkende inwoner, richting de 95 procent van de samenleving die zich gewoon netjes aan de regels houdt.” In de gemeente Hollands Kroon heeft volgens Hopmans een regelreductie plaatsgevonden van 70 producent, waarbij de APV fors is vereenvoudigd. “En wat constateert De Radboud Universiteit Nijmegen? Een gemeente vol loslopende koeien, een metaaldetector-invasie, hordes straatartiesten?” Niets van dat al, zegt Hopmans: “Er is geen enkel verschil.”