Foto's: Hans Smeenk (links) en Toine van Steenpaal bij de restanten van de oude vloeddeur.
BERGEN OP ZOOM – Het is een treurige aanblik, de restanten van de houten vloeddeur die ooit zat in het dijkje langs de Havendijk, vlak bij de Kop van ’t Hoofd. Maar het komt goed, belooft restaurateur Hans Smeenk. Duoraadslid Toine van Steenpaal is blij met die toezegging. Hij heeft er zich hard voor gemaakt.
Voor de werkplaats van restauratie- en aannemersbedrijf Cauwenborgh, in de druilerige regen, ligt de oude vloeddeur die heel veel Bergenaren kennen. Wie heeft er niet gespeeld, gefietst, gewandeld en misschien zelfs wel gevreeën aan de Havendijk of de Kop van ’t Hoofd? Dan kwam je altijd langs de karakteristieke doorgang met de oude houten vloeddeur, die er kort na de Watersnoodramp werd geplaatst. Daarvoor werd de opening in die dijk met gestapelde balken afgesloten maar dat moest sneller kunnen vond men. Het werd die vloeddeur, een typisch en in het oog springend element, dat bijna iedereen die er wel eens kwam op het netvlies heeft.
Enorme opknapbeurt Waterschans
De Waterschans, het oudste Bergse vestingwerk wordt momenteel helemaal opgeknapt en waar mogelijk bewaard voor het nageslacht. Hans Smeenk, eigenaar van Cauwenborgh, vertelt dat er allerlei elementen uit meerdere eeuwen zijn teruggevonden, die allemaal zo veel mogelijk worden geconserveerd. Er wordt dus niet of amper gereconstrueerd maar wat er nog is blijft zo veel mogelijk behouden. Dat geldt ook voor de oesterputten die ooit werden aangelegd toen de fuctie van het verdedigingswerk verviel.
De elementen zijn soms eeuwen oud, andere wat jonger. Wat er niet meer is, wordt ook niet teruggezet. Daar komen nieuwe invullingen en elementen voor in de plaats. Zo ontstaat een interessante mix tussen zichtbare periodes uit de Bergse geschiedenis en het heden. Het opleveren van al die geconserveerde elementen, waarvan de oudste uit de zeventiende eeuw stammen, moet nog voor eind 2017 gebeuren, in ieder geval grotendeels.
Nostalgie
Toine van Steenpaal, duoraadslid bij Lijst Linssen en begaan met ‘zijn’ Bergen op Zoom, fietst geregeld. Zo kwam hij enkele jaren terug ook langs die oude vloeddeur, die in erbarmelijke staat verkeerde. Hij is één van de vele inwoners met warme herinneringen aan die omgeving en vond daarom dat ie zich sterk moest maken voor het behoud van de deur. Hij diende er een vraag over in en werd door de gemeente uitgenodigd voor een gesprek. Het bleef desondanks nog best een tijd onzeker of er ook voor het herstellen van dergelijke specifieke zaken budget was. Gelukkig is dat goed gekomen, stelt hij tevreden vast.
De deur komt terug op haar oorspronkelijk plek. Met nieuw hout, dat wel. Volgens Smeenk is dat dermate verrot dat er geen andere keuze is. De deur wordt dus volledig opnieuw gemaakt, natuurlijk wel met exact dezelfde materialen en werkwijzen als toen. De oorspronkelijke metalen onderdelen komen zo veel mogelijk terug. En ook die deur moet er nog in 2017 hangen, belooft de restaurateur. Toine is er blij mee. Hij mocht pas al een kijkje nemen bij de werkzaamheden op en rond de Kop van ’t Hoofd en kreeg dat ‘oude gevoel’ weer helemaal terug. Dat wordt alleen maar versterkt wanneer ook zo’n eyecatcher als die vloeddeur terug is.
De restauratie van dit gebied en de kenmerkende elementen is mede mogelijk gemaakt met bijdragen van de Provincie Noord-Brabant.