BERGEN OP ZOOM / ROOSENDAAL – Donderdagmorgen is de Route van de Turf officieel in gebruik genomen. Met in hun kielzog heel wat genodigde geïnteresseerden, vertrokken wethouder Patrick van der Velden, zijn Roosendaalse collega Toine Theunis en gedeputeerde Johan van den Hout vanaf het Groot Arsenaal om de tocht zelf te beleven.
De 25 kilometer lange fiets- en wandelroute maakt deel uit van het investeringsprogramma ‘Landschappen van Allure’, dat mooie karakteristieke gebieden wil behouden en versterken maar ook met elkaar wil verbinden. De route loopt van het Roosendaalse Landgoed Visdonk naar de Binnenschelde en verbindt, naast de steden Roosendaal en Bergen op Zoom, ook de Brabantse Wal en Grenspark De Zoom – Kalmthoutse Heide met elkaar.
Onderdeel zijn tevens de recreatieve poorten Visdonk, Wouwse Plantage en Lievensberg, die recreanten toegang geven tot het betreffende gebied. Bij die poorten vinden bezoekers parkeergelegenheid, horeca en informatie over de route. Ze zijn een bedoeld om mensen de gelegenheid te geven hun auto uit te komen om te voet, per fiets of te paard het gebied te gaan verkennen.
Mooie mix
Wethouder Van der Velden sprak de aanwezigen kort toe voor hun vertrek. Hij is blij met de nieuwe route, die historie en nieuwe ontwikkelingen samenbrengt. Een mooie mix, vindt hij, van ecologische zones, coulissenlandschap en toerisme, waar ook kunstenaars en ondernemers de gelegenheid krijgen zich te presenteren. Tevens zullen er evenementen plaats gaan vinden langs de route. “Veel beleving dus”, vatte hij samen. “En een mooie samenwerking met Roosendaal.”
De Brabantse gedeputeerde Johan van den Hout bevestigde de waarde van wat er is ontstaan. Het programma ‘Landschappen van Allure’ is opgezet met geld dat ooit vrijkwam na de verkoop van energiebedrijf Essent en zo wordt het terug gegeven aan de inwoners. Insteek is investeren in duurzame natuur- en landschapsprojecten in Het Groene Woud, De Maashorst en De Brabantse Wal.
Over de Route van de Turf
Turfwinning
De historie van West-Brabant is verbonden met de Turfwinning. Historie die zichtbaar moet blijven. Het pad langs de Zoom speelt een belangrijke rol in de turfgeschiedenis. De Route van de Turf verbindt de turfhavens van Roosendaal en Bergen op Zoom via de historische loop van de turfvaarten. Soms zijn die turfvaarten nog goed waarneembaar, zoals bij De Zoom en de Elderse Turfvaart. Soms zijn ze nagenoeg verdwenen, zoals de Nispense turfvaart. Op enkele plaatsen is het tracé van de vaart omgevormd tot weg, zoals de bij De Zandschel en de Oude Turfvaartsestraat. De turfgeschiedenis wordt zichtbaar gemaakt via zogenaamde veenpalen. Dit zijn kolommen van Corten-staal, die de hoogte van het vroegere veendek aanduiden (tot bijna 5 meter hoogte) of informatiedragers, die de geschiedenis van een bijzonder object toelichten.
Over bestaande paden
Route van de Turf volgt veelal bestaande fietspaden en landbouwwegen. Op een aantal plekken waren slechts zanddreven aanwezig. Daar zijn fietspaden toegevoegd om de route compleet te maken. De materialisatie en kleurstelling werd in overleg met Natuurmonumenten bepaald op beton in een zandgele kleur, omwille van de natuurlijke omgeving. De paden zijn midden op de zandbaan gelegd, omdat de breedte van de dreven geen aparte zandbaan en fietspad mogelijk maakte.
Turfvaart-aquaduct
Een bijzonder object is het turfvaart-aquaduct bij Nispen. De Nispense turfvaart is over het dal van de Molenbeek worden geleid. De wal is gereconstrueerd en het aquaduct is hersteld door een eigentijds kunstwerk over de beek te bouwen. De inspiratie voor het ontwerp is gevonden in de kleuren en gelaagdheid van de veenbodem bij een historische turfontginning. De afgravingen leidden tot een turfwand met een licht terugvallende steile hellingshoek, waarin de laagsgewijze ontwikkeling van het veen tot verschillende aardkleuren heeft geleid. Die steile wand en aardkleuren zijn toegepast in het kunstwerk. Omdat het aquaduct vandaag de dag als brug moet fungeren, is er geen centrale waterbak gebouwd maar vormen de waterbakken de leuning van de brug.
De turfroute verbindt
De 25 kilometer lange Route van de Turf loopt van Landgoed Visdonk naar de Binnenschelde en verbindt naast de steden Roosendaal en Bergen op Zoom ook de Brabantse Wal en het Grenspark De Zoom – Kalmthoutse Heide met elkaar. De recreatieve poorten Visdonk, Wouwse Plantage en Lievensberg zijn onderdeel van de route. Deze poorten geven de recreant toegang tot het gebied. Hier is parkeergelegenheid, horeca en informatie over de route beschikbaar. De (natuur)poorten zijn als het ware een schakelpunt om de auto uit te gaan en te voet, per fiets of te paard het gebied te gaan verkennen.
Over Landschappen van Allure
Landschappen van Allure is een investeringsprogramma van de provincie Noord-Brabant voor natuur- en landschapsprojecten in Het Groene Woud, De Maashorst en De Brabantse Wal. Doel van dit programma is om deze drie natuurgebieden verder te ontwikkelen en te verfraaien. De drie regio’s fungeren daarbij zelf als bedenker, ‘motor’ en uitvoerder van de plannen; de provincie schept en bewaakt de kaders.
Mooie en karakteristieke landschappen houden Brabant aantrekkelijk om in te wonen, werken en recreëren. Investeringen, participatie en innovatie kunnen de Brabantse Wal, Het Groene Woud en De Maashorst nóg krachtiger en aantrekkelijker maken. Private/ eigen/ particuliere investeerders worden uitgedaagd om – gekoppeld aan die fraaie natuurgebieden – verdienmodellen te bedenken.