Trotse restauratiemedewerkers en vakspecialisten poseren bij de gerestaureerde fontein. Foto 2: Wethouder Evert Weys zet met een druk op de knop het watertoevoersysteem in werking. Foto 3: archieffoto van de toen nog nieuwe fontein in 1915, kort na de oplevering, op de vroegere standplaats bij de Stationsstraat. Duidelijk is te zien dat het ijzerwerk toen donker geverfd was. Bij de huidige restauratie is ervoor gekozen de niet-uitgevoerde kleur aan te houden van de oorspronkelijke ontwerptekening. (Tekst en beeldmateriaal: Han Verbeem)
BERGEN OP ZOOM – Als nieuw, strak in de verf staat de gerestaureerde fontein weer op de oude plaats aan de Burgemeester Stulemeijerlaan. De vergulde sierstukken blinken in de voorjaarszon als wethouder Evert Weijs het kunstwerk officieel in gebruik stelt. Bergen op Zoom heeft weer een stuk geschiedenis terug, én in werkende staat. Jarenlang leidde het smeedijzeren waterwerk een zieltogend bestaan, defect en beschadigd. Toch het is feitelijk niet de oude fontein die terugkeert in het straatbeeld: ze heeft de kleurstelling zoals deze éigenlijk door kunstsmid Dingemans ontworpen was maar nooit is utgevoerd: bronsgroen.
Met een druk op de knop van de wethouder treedt de watertoevoer in werking en na enkele seconden spuit het water weer langs de metalen kikkers aan de rand van het bassin. Beleidsambtenaar Tom van Eekelen legt uit dat het smeedwerk voor een belangrijk deel is gereconstrueerd. "Van de kikkers op de rand waren er nog maar twee overgebleven, de rest hebben we opnieuw laten maken", zegt hij. Ook een fors aantal sierstukken en applicaties op het fonteingedeelte zelf zijn vernieuwd. Al met al is het gehele object gedemonteerd en de ruim 600 losse onderdelen zijn stuk voor stuk gerestaureerd en opnieuw samengesteld. Een klus die vele maanden heeft geduurd en zo'n twee ton heeft gekost. En het resultaat mag er zijn. Met trots poseren de vakmensen voor een foto bij hun werkstuk.
Bescherming en toezicht
Er zijn enkele belangrijke bouwkundige veranderingen, vergeleken met de vroegere situatie. Zo ontbreekt het hekwerk en is het bloemenplantsoen vervangen door graszoden. Daarmee is het voor omstanders vrij eenvoudig geworden om dichtbij te komen en het ontbreken van enige vorm van bescherming maakt de fontein kwetsbaar – zo stelt gemeenteraadslid Reinout Krijnen, die ook bij het officiele moment aanwezig is. Volgens Van Eekelen staat het perkje onder 24-uurs cameratoezicht en is dat ook met waarschuwingsborden duidelijk aangegeven. Echter, mogen voorbijgangers nu wél of niet het nieuwe grasveldje rondom de fontein betreden? In principe zijn alle openbare grasvelden vrij toegankelijk, tenzij anders aangegeven, maar of dat hier nu ook geldt… "We zoeken het na", zo is de reactie op het stadskantoor.
Kleurkeuze
Over de opvallende lichtgroene kleur zijn de meningen verdeeld. Al sinds 1914, het moment waarop de fontein is onthuld -nog aan de vroegere standplaats bij de Stationsstraat- was het smeedijzer zwartgelakt. Dat blijkt ook uit oude foto's. Ook bij de verplaatsing van de fontein in de jaren '20 van de vorige eeuw is dat ongewijzigd gebleven. De nu gekozen lichtgroene tint is echter gebaseerd op de oorspronkelijke ontwerptekening van Janus Dingemans (1874-1921), de Amsterdamse kunstsmid die het object heeft vervaardigd in opdracht van de toenmalige Stationsstraat-bewoners. "De tekeningen bevinden zich nog in de collectie van het Markiezenhof", aldus Van Eekelen. Het is niet duidelijk waarom destijds van het ontwerp is afgeweken maar bij de restauratie is bewust gekozen voor een terugkeer naar de bedoelingen van Dingemans. Daarmee is de fontein origineler gemaakt dan ze ooit is geweest. Het achteraf corrigeren van de bouwgeschiedenis is in de vakwereld weliswaar omstreden, maar – zo benadrukt Van Eekelen: het is een kwestie van smaak. En daarover valt niet te twisten.
Video: Kunstenaar Albert Hagenaars draagt zijn gedicht 'Dierenfontein' voor, bij de ingebruikname van de gerestaureerde fontein.