Landschapsarchitect: méér groen in de stad houdt de wijk leefbaar

(Tekst en zaalfoto's: Han Verbeem. Portretfoto: LinkedIn / Judith vd Poel)

BERGEN OP ZOOM – De internationaal gerenommeerde landschapsarchitect Judith van der Poel was zaterdagmorgen te gast bij de Vereniging Binnenstad. In zaal 't Zwijnshoofd hield ze een lezing over het belang van de 'groene stad'. Veel stadswijken zijn letterlijk dichtbestraat met asfalt en straatstenen. Meer groen laat de wijk ademen, en dat heeft Van der Poel onder anderen in de praktijk gebracht bij grootschalige projecten in China. En ook Bergen op Zoom kan daarvan leren. Zeker met de plannen om regenwater op te vangen in vijvers en wadi's zal de stad anders ingericht moeten worden. 

Judith van der Poel is directeur van het bureau voor landschapsarchitectuur Niek Roozen in Weesp. In de presentatie legde ze het belang uit van 'groen in de stad'. Voor de lezing waren de Bergse gemeenteraadspolitici nadrukkelijk uitgenodigd maar op twee raadsleden en waterschapsbestuurders (BSD en PvdA) na waren er vooral belangstellende burgers op de lezing afgekomen; voornamelijk in de pensioengerechtigde leeftijd. Voorzitter Ria Adriaansen van de Vereniging Binnenstad reageerde enigszins teleurgesteld dat de Bergse politiek het liet afweten – terwijl er toch de nodige beleidsstukken over klimaatadaptatie, natuur en water op de raadsagenda staan.

Changbai River-regio in China

Van der Poel haalde enkele voorbeelden aan hoe er stedenbouwkundig met water omgegaan kan worden. Eén daarvan is een project in China, in de dichtbevolkte en zich snel ontwikkelende stedelijke Changbai River-regio in Shenyang. Daar is een compleet nieuwe stadspark ontwikkeld langs een rivier die aanvankelijk niet meer was dan een modderstroom maar is herschapen in een groene oase. Het bureau heeft voor de plaatselijke overheden een zogeheten 'klimaatadaptief' concept ontwikkeld, oftewel een ontwerp dat is afgestemd op de veranderlijke klimaatomstandigheden. "Shenyang ligt in het noorden van China en heeft een warm landklimaat met vier duidelijk verschillende seizoenen", aldus het landschapsbureau. De regio kent warme en vochtige zomers terwijl de winters bitterkoud zijn door de aanvoer van Siberische lucht. "Bovendien zijn de wintermaanden ook droog, waardoor zandstormen kunnen voorkomen."

Biodiversiteit langs watersingels en in geveltuintjes

Maar ook in Nederland heeft het bureau van Van der Poel ervaring met vergroening van stedelijk gebied. Zoals het terrein van de toekomstige Floriade (2022) in Almere en de herontwikkeling van een onderwijslocatie in Overijssel. Of stadstuinen in de binnenstad van Weesp, de thuisbasis van het landschapsbureau. De oude singels en vestinggrachten krijgen worden op een creatieve manier benut zodat biodiversiteit een kans krijgt. Maar ook in andere binnensteden blijkt het mogelijk de straten te 'vergroenen' met bijvoorbeeld geveltuintjes. "Het ziet er leuk en fleurig uit. Misschien iets om subsidie op te geven", zo suggereert ze. Er klinkt een schampere lach vanuit de zaal: in het armlastige Bergen op Zoom is vermoedelijk geen geld voor dergelijke subsidies.

(lees verder onder de video)

Na afloop van de lezing komen de aanwezigen met vragen. Een bewoner van het Juvenaatgebied maakt zich zorgen over de aanleg van een wadi (opvangbekken) waardoor een bosje dreigt te verdwijnen. En een omwonende van de Parallelweg is al jarenlang zonder enig resultaau met de gemeente en ProRail in overleg om bomen aan te planten langs de straatzijde, zodat de buurt "niet tegen de lelijke nieuwbouw van het politiebureau hoeft aan te kijken." Het zijn lokale vraagstukken waar de landschapsachitect uit Weesp geen passend antwoord op heeft. "Daavoor zult u toch uw raadsleden moeten benaderen", zegt ze. En dat deden ze: na afloop van de vergadering spraken ze nog geruime tijd met de twee aanwezige raadsleden Louis van der Kallen (BSD) en Joey van Aken (PvdA).