BERGEN OP ZOOM – Het is een traject waar zowel hij als collega-wethouder Arjan van der Weegen zich mee bezig houden, vertelt Patrick van der Velden. Het Ravelijn wordt in oude luister hersteld en daar heeft zelfs de Stichting Menno van Coehoorn, vernoemd naar de vestingbouwkundige uit de 17e eeuw, een actieve rol in gespeeld.
Van Coehoorn werd niet blij toen hij in 1697 in Bergen op Zoom arriveerde en de bestaande verdedigingswerken bekeek die, in zijn woorden: "ik alle heb bevonden in een desolate staat te wezen." Aan hem was de nobele taak om hier, ook nog eens met beperkte middelen, verbetering in te brengen. Bergen op Zoom lag immers op een strategisch punt ten opzichte van het zuidelijke Europa en de internationale verhoudingen waren niet allemaal even geruststellend. Hij heeft zijn best gedaan en bepaalde delen van die slimme ontwerpen en noeste arbeid zijn deel geworden van het Bergse erfgoed.
1,3 miljoen
Het Ravelijn heeft er lang redelijk onderkomen bij gelegen, deels omdat de budgetten voor serieuze restauratie ontbraken. Nu die financiën er wel zijn, gaat de gemeente aan de slag voor waarschijnlijk de grootste opknapbeurt ooit in de geschiedenis van dit verdedigingswerk. Het hele project kost ongeveer 1,3 miljoen, waarvan de helft met subsidies wordt gedekt.
Rondom staan steigers omdat de muren worden hersteld en opnieuw gevoegd. Het woord 'herconstrueren' valt zelfs. Ook wordt er serieus werk gemaakt van de aarden wallen. Wethouder Van der Velden: "De Stichting Menno van Coehoorn heeft ons daar enorm bij geholpen. Op basis van historische informatie is een plan gemaakt van hoe die wallen er oorspronkelijk uit hebben gezien en in die vorm gaan we ze terugbrengen. Als het Ravelijn straks in oude glorie is hersteld, gaan we het ook helemaal uitlichten." Letterlijk en figuurlijk in de schijnwerpers zetten dus.
Herinrichten in samenspraak met gebruikers
Het blijft echter niet bij de muren, de wallen en de terp. Als het groffe werk erop zit, wordt de binnenkant volledig opnieuw ingericht. Gemeentelijke afdelingsmanager Realisatie & Beheer Peter Bogers legt uit: "Het moet een mix worden van historische elementen en voorzieningen van nu. We gaan in gesprek met partijen die van het Ravelijn gebruik maakten of willen gaan maken, over praktische zaken en wensen. Waar leg je bijvoorbeeld water- en stroomvoorzieningen, wat is een goede indeling? We kijken ook goed naar de beplanting en daar zullen straks verwijzingen naar vroeger terug te zien zijn. Oorspronkelijk stonden er fruitbomen op het Ravelijn, zodat men er tijdens belegeringen toch wat gezonds te eten had. Of het echt bomen worden weten we nog niet, bijvoorbeeld vanwege de grootte en wortels. Het kunnen ook leilbomen met fruit worden."
's Avonds gesloten
Verwachting is dat de restauratiewerkzaamheden in de herfst van 2017 klaar zullen zijn. De gehele inrichting gaat ook nog wel wat tijd vragen. Het plan is dat het Ravelijn in het voorjaar van 2018 open gaat, voor wandelaars en activiteiten. Het is vanaf dan in principe dagelijks te bezoeken maar 's avonds gaat de boel op slot. Patrick van der Velden is enthousiast over wat het moet worden: "Samen met het prachtige park en de Sint Catharinakapel krijg je zo een fantastische wandelroute." Want ook met die laatstgenoemde plek komt het goed, meldt hij desgevraagd.